banner
 
Home Page
vanhoc

 
Home
 
Saigon Bao.com
Saigon Bao 2.com
 
Liên Lạc - Contact
 
Liên Lạc - Contact
 
 
 
Tài Liệu
 
Tài liệu
Tài liệu Lưu trữ
Tin tức Lưu trữ
Nguyễn Quang Duy
 
Cần Thiết
 
Directory
 
Phụ Trang
 
Mobile Version
BaoThoiSu.com
BaoPhongSu.com
BaoTuDo.com
 
Disclaimer
SaigonBao.com
1999-2021 All rights reserved
 
 
 
Diem Bao industry lifestyle
 
 
 
 
 
 
Trang Nhà -Tài liệu Dân chủ - Lưu trữ 2007 - Tài liệu Lưu trữ
 
 

VIETNAM  NEWS NETWORK (VNN)

P.O. Box  661162

Sacramento ,  CA   95866

Phone & Fax: 916-480-2724

Email: vnn@vnn-news.com

Website: www.vnn-news.com

 

**********************************
Bài V
Hàng Ngày

Ngày 30 Tháng 08 Năm 2007

**********************************

 

1- Thi S Vit  Nam

- Th Thách Quyn Lc Ðng CSVN

Trn  Nam

 

2- Ðc Báo Ngoi Quc

- B Iraq s nhìn thy mt thm cnh Vit Nam

William Shawcross (The Sunday Times 26/8/07) - Khánh Ðăng lược dch

 

3- Tin Tc Quc Ni

- Chân Dung Ti Phm: Nguyn Chí Vnh

Võ Ðng Ði (*).

 

4- Tham Lun

- Vit Nam: Sau Ngưỡng Ca WTO

Tiến sĩ Mai Thanh Truyết

 

5- Tham Kho

- NGUYN BC SƠN, điên hay tnh khi viết v thân phân mình Qua người lính VNCH

Mường Giang

 

6- Câu Chuyn Vit  Nam

- Thm kch và hài kch

Văn Quang

 

7- Văn Hc Ngh Thut

- Tìm Xưa Châu Th

Phan Thái Yên

 

**********************************

 

1- Thi S Vit  Nam

 

- Th Thách Quyn Lc Ðng CSVN

 

Trn  Nam

 

"T sai lm này đến sai lm khác, thế h này đến thế h khác tiếp tc tr thành nn nhân ca nhng quyết định lc hu ca đảng CSVN. Hơn 80 triu dân, biết bao nhiêu đầu óc tm c, bao nhiêu tinh hoa dân tc c phi cúi đầu nhn nhc, để anh mc đồng dt đi t cánh đồng khô này đến cánh đồng cháy khác."

 

T lâu vai trò độc tôn lãnh đạo Ðng Cng sn Vit Nam (CSVN) đã thành chân lý nh vào b máy trn áp ca mt v, công an và quân đội. Khi đảng CSVN nm chính quyn, trước sc mnh ca nòng súng, hơn 60 năm qua không ai dám bàn v v trí lãnh đạo ca đảng. Gn đây, s ra đời ca Ðng Dân ch Nhân dân (DCND) đánh du bước ngot, để góp phn cùng vi các đảng phái anh em khác, đặt li vai trò lnh đạo đảng CSVN và - Nhân dân chính là người s thc hin quyết định lch s đó.

Ch nghĩa cng sn đã li thi trước xu thế ca lch s. Vì vy, nhng s gi, nhng k tha sai rao ging chân lý gi hình trước Nhân dân mt ch da tinh thn, b khng hong, nên đâm ra lúng túng. Không bin minh được tính lý lun, thiếu thc tế trước đà tiến hoá, ch nghĩa cng sn b đẩy lùi vào bóng ti. Trước bi cnh này, các nhà lý lun đảng CSVN nn ra cái gi là "kinh tế th trường theo định hướng xă hi ch nghĩa". Ðiu này, ngay c Mác chc cũng phi lăn đùng ra giy gia, khóc thét trước đứa con bnh hon. Mt sn phm mà CSVN cho là đột phá lý lun đầy cơ bn và sáng to ca đảng.

Hi ngh Trung ương đảng CSVN th 13 và 14 và kết qa ca ÐH 10 cho thy đảng CS đang đối din vi tình trng khng hong ni b và suy thoái trm trng. Hin nay, Tng cc 2 (TC2) khuynh đảo toàn đảng đã làm cho B chính tr b tê lit. Gii quyết rt ráo các v án tham nhũng đang làm rúng động dư lun s lôi ra hàng lot các v án oan, v án tham nhũng khác mà TC2 và đảng đã tng nhúng tay, có dính líu đến nhiu y viên Trung ương đảng, UV B Chính Tr. Luôn c phi gii quyết trường hp đảng tch ca Lê Ðc Anh, vn đề công khai h sơ khi tham gia đảng, vn đề liên h gia TC2 và vây cánh ca Lê Ðc Anh, Ð Mười. Thc ra, v mt quyn lc, TC2 đă đứng trên đảng CSVN, TC2 ch đạo các sách lược và sp xếp nhân s lănh đạo. Ðng và TC2 da vào nhau để sng còn. Ðng cn TC2 để trn áp, bo v b máy đảng và cai tr xã hi dưới chế độ toàn tr, ngược li TC2 cn đảng, hp thc hoá vai trò ca mình để c hai cùng tn ti.

 Mc dù áp lc chính tr rt mnh m. Các góp ý đòi hi đảng phi thay đổi cho phù hp vi trào lưu thế gii càng lúc càng tăng. Dù vy, vai trò lãnh đạo đảng vn chưa b th thách. Trào lưu dân ch có tiến b hơn, đảng có nhượng b mt chút trước áp lc ca công lun, trước vin nh phi vut ve siêu cường đểđược WTO, trước vic cn ng sang M để cân bng chiến lược vi Trung quc. Nhưng đảng CS quyết không nhượng b đến ni phi sa đổi hay hy b điu 4 Hiến pháp, điu khon qui định ngôi v độc tôn lănh đạo đảng CSVN. Ðng chn thái độ đối đầu vi sc mnh ca Nhân dân. (1)

T lâu, đảng CSVN đă không khoan nhượng vi bt c lc lượng chính tr nào dám thách thc quyn lc ca đảng. Căn bnh gia trưởng, phong kiến, tâm lý cha già dân tc, tính t mãn vì b quyn lc thoái hoá đă che mt lý trí nhng nhà lănh đạo Ðng CSVN.

B bao vây trong lng kính tp trung dân ch, nhng khi óc trong B chính tr xa l vi sinh hot chính tr dân ch, đa nguyên. Nhng quyết định sai lm nh hưởng đến sinh mng c dân tc đều thu gn trong các cuc hp kín B Chính Tr. C th, ch ý kiến ca mt hoc hai UV BCT đã mang yếu t quyết định. Cuc ci cách rung đất gây bao thm ho cho c min Bc, chiến dch đánh tư sn mi bn làm sp đổ nn kinh tế min Nam, chính sách tp trung ci to nhng quân nhân viên chc chế độ min Nam làm chia r c dân tc, để li bao đau sót, hn thù chng cht, quyết định ký kết các hip ước vi Trung quc làm mt đất, mt lãnh hi cha ông bao đời gây dng. Và gn đây nht quyết định đưa Vit  Nam  vào cái gi là "kinh tế th trường theo định hướng xã hi ch nghĩa" đang ra sc kéo lùi đà tiến hoá ca dân tc.

T sai lm này đến sai lm khác, thế h này đến thế h khác tiếp tc tr thành nn nhân ca nhng quyết định lc hu ca đảng CSVN. Hơn 80 triu dân, biết bao nhiêu đầu óc tm c, bao nhiêu tinh hoa dân tc c phi cúi đầu nhn nhc, để anh mc đồng dt đi t cánh đồng khô này đến cánh đồng cháy khác.

S ra đời Ðng Dân ch Nhân dân không phi ngu nhiên như trái sung rng t trên cây xung. Ðây là kết qa ca quá trình chun b âm thm, tng bước xây dng căn bn chính tr và lc lượng để đảng hình thành và hot động trong điu kin vô cùng khó khăn. Nó là kết tinh ca nhng khi óc trăn tr t thành viên Câu Lc B Dân Ch, và y ban Vn động T do cho Tù nhân Chính tr Vit Nam, là kết hp khi đầu ca nhng trí thc t Nam chí Bc. Tt c hi t li vì đau xót trước đất nước tan hoang, b dày xéo bi mt tp đoàn lănh đạo ù l nht trong lch s dân tc.

Sau mt năm k t ngày công b Tuyên Ngôn lp đảng (ngày 1 tháng 1 năm 2005), vi hơn 95% đảng viên có bng Ði Hc hoc cao hơn, liên tc tham gia đấu tranh đòi T do - Dân ch - Nhân quyn tri rng t Nam đến Bc; đảng DCND đã hin hu và chiến đấu theo dòng sinh mnh ca dân tc s là mt thách đố chính tr đối vi đảng CSVN. (2)

T lâu, b máy đảng quen vi quán tính "không đối lp" cho đến khi b đứng trước th thách. Ðng CSVN gi đây đang b bt ra khi qũy đạo quen thuc - qũy đạo không đảng phái đối lp chính tr hot động ti Vit  Nam  - Thông thường thì h phn ng rt quyết lit, thô bo và ch trương trn áp ti cùng. Ðng CS không ngn ngi s dng bo lc, chuyên chính nhm trit tiêu đối lp. Ðó là phương cách duy nht ca cường quyn để bám cht v trí độc tôn. (3)

"Mun lt đổ chế độ, phi để cái thi nát đến ch tn cùng". Lênin đă nói vy, như mt li tiên nghim cho các chế độ toàn tr. Vn nn ca dân tc Vit  Nam  là chế độ độc tài - toàn tr hin nay đã thi nát đến ch tn cùng chưa? Nhng t nn tham nhũng đã đến ch ghê tm chưa? Nhng nhũng lm, ca quyn, tu tin t b máy cai tr cp làng, xã, huyn cho đến tnh thành đã đến ch Nhân dân không chu đựng được na chưa? Nhng hà hiếp, áp bc Nông dân, Dân oan gây ra bao cnh khiếu kin, nghèo đói, oan c - Nhng đàn áp, bóc lt khi tiếp tay tư bn ngoi quc, quay lưng li ni bt công ca Công nhân đă chín mui chưa?...

Nếu chưa thì nhân dân Vit  Nam  còn chu đựng s cai tr độc tài ca Ðng CSVN đến bao gi?

Ðiu gì đă làm cho c dân tc tng t hào v lòng qut khi chng ngoi xâm li b tê lit trước nanh vut ca độc tài, đảng tr. Ðc tài là gic ni xâm, gic đến nhà đàn bà cũng đánh. Vy thì ti sao nhng thế h thanh niên đã tng lao mình vào cuc chiến chng ngoi xâm nhưng li tht lùi trước cuc chiến chng độc tài?. Ðiu gì đã làm cho nhng lc lượng trí thc ưu tú nht, tiếp tc quay lưng trên ni đau kh ca dân tc, c nhm mt, bt tai nhìn đất nước, nhân dân càng lúc càng tang hoang, thm bi.

Ðiu gì có th làm chúng ta bt dy, không đắn đo suy nghĩ, không so đo thua thit, không s st chn ch. C nước, người người lp lp, có cuc dùng cuc, có búa dùng búa, có viết dùng viết, có cái gì dùng cái ny, tràn v khu Bùng Binh Sài Gòn, lao v khu Ba Ðình Hà Ni... C triu con tim rc la, gm vang tri đòi "Dân ch, T do". Liu B chính tr, Trung ương Ðng CSVN, nhng ông già bnh hon, bo th; vn vn trăm người có b nghin nát trước sc mnh ca Nhân dân không?

Cái sc mnh kết tinh t hàng chc năm ca nhng dân tc tng b Cng sn cai tr, b dn nén, b áp bc, mà chính cu Tng thng Tip Khc Václav Havel đã tng nhn định trong cun sách Quyn lc ca nhng k không Quyn lc: "Ðây không phi là s kin t trên tri rơi xung, mà nó là mt cái gì có tính cách t nhiên, không th tránh khi, hu qu ca mt giai đon chuyn biến lch s làm ám nh h thng chính quyn Cng Sn. Kết tinh t hàng ngàn lý do, nhng k phn tnh đã hin hu t lâu, k t ngày chính quyn này ra đời vì h không th chp nhn được s tàn bo, tùy tin s dng bo lc để đàn áp tt c nhng ai khác chính kiến. Hơn na cũng chính vì h thng cai tr độc tài này đă tr nên lão hoá, cng nhc không thích hp cho bt c mt s ng dng mi m nào có ý hướng thay đổi cu trúc chính tr ca nó".

Ðng CS Nga, CS Tip, CS Ba Lan, CS Ðông Ðc, CS Hungary, CS Romania.... đã b đổ nhào, liu Ðng CSVN có thoát khi qui lut này không? Nhân Dân Vit  Nam  chính là người s tr li câu hi lch s đó.

 

***

 

1- Mi đây (ngày 27 tháng 8 năm 2007), trong cuc gp lãnh đạo cao cp ca Tng Cc Chính tr nghành Quân Ði và Công An, ông Nguyn Minh Triết đã nhn nh cn hc tp kinh nghim ca Liên Bang Sô Viết vì vi quân đội hùng hu như vy nhưng Liên Sô vn sp đổ trước cao trào dân ch. H sp đổ, theo ông Triết vì mt cnh giác, vì quân đội, công an đã không làm tt nhim v bo v Ðng. Ông Triết, mt cách ch đạo trc tiếp các b máy này cn phi gia tăng trn áp. Ông Triết cũng phát biu không th hu b điu 4 Hiến Pháp, vì làm vy tc là t sát.

2- Bài này viết t tháng 1 năm 2006, ký tên Nguyn Sơn, k nim mt năm ngày thành lp Ðng DCND. Bi cnh hin nay đã thay đổi, nhiu thành phn khác bên cnh gii trí thc như Nông Dân, Công Nhân, Viên chc Nhà nước đã tham gia Ðng DCND.

3- Cuc đàn áp Ðng DCND hi tháng 8 năm 2006 va qua đã xác minh. Nhng vu cáo ti danh khng b, hoc tuyên án nng n các lãnh đạo Ðng DCND như Bác sĩ Lê Nguyên Sang, lut sư Nguyn Bc Truyn, ký gi Hunh Nguyên Ða v ti tuyên truyn chng nhà nước CHXHCNVN ch để bo v vai trò độc tôn lãnh đạo ca Ðng CSVN.

 

=END=

 

2- Ðc Báo Ngoi Quc

 

- B Iraq s nhìn thy mt thm cnh Vit  Nam

 

Abandon  Iraq  and see a  Vietnam  horror show

William Shawcross (The Sunday Times 26/8/07)

Khánh Ðăng lược dch

 

Mt người đã nhìn thy Vit  Nam  biến thành địa ngc sau khi người M ra đi, cnh báo vic gây ra thm ho tương t cho  Iraq .

Không phi tt c mi người s cho đó là mt cái bng danh d được tuyên dương mt cách thiên v bi Tng thng Bush trong mt bài din văn v Iraq, nhưng nó đã xy ra đối vi tôi hi tun trước khi ông Bush cnh báo rng cái hu qu ca vic vi vã rút khi Iraq có th đưa đến mt cuc tm máu còn ti t hơn cái đã xy ra ti Ðông Dương sau s tht bi ca Hoa K năm 1975. Tri ơi, tôi nghĩ là ông ta đúng.

Dĩ nhiên là  Iraq  chưa rơi vào tình trng đó như tôi và nhng người ng h vic lt đổ Saddam Hussein đã hy vng. Vài nhà phê bình người Anh đã lp lun v vic ri bỏ  Iraq  như sau: cái hu qu, theo tôi nghĩ, s thê thm vô vàn hơn là nhng ghê rn mà chúng ta đang nhìn thy hôm nay.

Li đề ngh (rút khi Iraq) đã làm ngơ cái s tht là đối vi nhng k Hi giáo cc đoan, và đặc bit là nhóm khng b Al-Qaeda, thì cuc chiến để đánh bi phương Tây không th tách ri nhau được. Osama Bin Laden đã nói Iraq là mt trn tin phương. Chiến thng ca Al-Qaeda s làm cho nhóm này ln mnh thêm tt c mi nơi.

Trong bài din văn dài ging như mt bài ging - ông Bush đã đề cp đến cun tiu thuyết ni tiếng ca Graham Greene, "Người M Thm Lng", mà cun sách này mit th nhng c gng ca người M ti Vit Nam - ông Bush nói: "Mi đây, có hai người hai bên đối din nhau trong cuc tranh lun v cuc chiến Vit Nam, đã hp tác vi nhau để viết mt bài tiu lun. Mt người là thành viên ca toán chính sách đối ngoi ca Tng thng Nixon, và người kia là mt nhà phê bình rt gay gt v các chính sách ca chính ph Nixon. Cùng vi nhau, h đã viết rng hu qa ca vic Hoa K tht bi ti  Iraq  s thê thm."

"Ðây là điu h viết, 'Tht bi s đưa đến mt s bùng n vô cùng mãn nguyn trong các thế lc Hi giáo cc đoan, và đẩy toàn b c khu vc Trung Ðông vào mt s hn lan ln hơn. Cái giá phi tr v nhân mng và chiến lược s n lnh để tưởng tượng'. Tôi tin rng h nói đúng."

Hai người mà ông Bush đề cp đến là Peter Rodman, mt cu tr tá ca Henry Kissinger và mi đây là ph tá B trưởng quc phòng trong chính ph ông Bush, và tôi.

Khi tôi làm nhim v tường thut cuc chiến Ðông Dương cho t báo The Sunday Times, tôi đã chng li nhng c gng ca Hoa K. Sau khi phiá cng sn thng, nhng câu chuyn rùng rn v s dã man (ca cng sn) bt đầu xut hin. Hàng ngàn và ri cui cùng là hàng triu người, hu hết là các "thuyn nhân", đã trn thoát s tàn ác ca nhng k chiến thng cng sn Vit  Nam . Ti  Cambodia , nhng k chiến thng cng sn Khmer Ð thì tàn ác nhiu hơn và khong gn 2 triu người Cambodia đã b hành quyết hoc chết.

Sau khi nói chuyn vi nhng người t nn Cambodia ti biên gii Thái-Miên, t chc mt s nhng cuc phng vn ti Hoa K và thâu thp hàng ngàn trang tài liu chính thc, được phép dưới đạo lut T do tìm kiếm thông tin ca Hoa K, tôi đã viết mt cun sách gi là Sideshow: Kissinger, Nixon and the Destruction of Cambodia (Màn ph: Kissinger, Nixon và S Tàn Phá ca Cambodia), mà ni dung cun sách đã chê trách mt cách vô cùng nng n chính sách v Cambodia ca Toà Bch c dưới thi Tng thng Nixon. Cun sách đó lp lun v s thiếu thn trng ca người M t 1970-1975 đã đưa đến vic tàn phá đất nước này và giúp cho bn Khmer Ð tàn ác chiếm được quyn lc.

Ông Kissinger đã t chi li yêu cu ca tôi để được phng vn trước khi xut bn quyn sách, nhưng sau đó người tr tá ca ông ta là Peter Rodman, đã xut bn cun The American Spectator (Người M Quan Sát) là mt cun sách dài, rt chi tiết để tn công tôi và công trình nghiên cu ca tôi mt cách rt mnh m. Tôi đã phn pháo, ông Rodman tn công li và c thế - s vic đó khá lý thú và tôi đã bao gm tt c nhng trao đổi đó trong nhng ln tái bn ca cun sách Màn ph: Kissinger, Nixon và S Tàn Phá ca  Cambodia

Gn 25 năm sau, sau khi Saddam b lt đổ, điu mà tôi đã ng h, thì cui cùng tôi gp Rodman ln đầu tiên và tôi vui sướng mà nói rng chúng tôi đã tr thành bn. Ðu năm nay chúng tôi cùng nhau viết bài tiu lun đã khiến cho ông Bush chú ý đến.

Hôm nay, cũng như trong thp niên 1970s, gii báo chí truyn thông có mt trách nhim đặc bit. Ti Ðông Dương, đa s các ký ga Hoa K và Âu Châu (trong đó có tôi) đã tin rng cuc chiến Vit Nam đã không th và không nên thng. Cui cùng thì mt cái tít ln trên t Nu Ước Thi Báo đã viết như thế này: "Ðông Dương không có người M: Hu hết có mt cuc sng tt hơn."

S ngây thơ như vy đã sai lm thê thm, và tôi luôn nghĩ rng nhng người như chúng tôi, nhng k chng cuc chiến ca người M ti Ðông Dương nên mang b mt vô cùng xu h vì nhng gì khng khiếp đã xy ra sau đó. Tương t như hôm nay, tôi nghĩ rng cái mà nhiu k trong gii có thế lc căm ghét (và đó thc s là như vy) là vic ông Bush và (cho đến mi đây là ông Blair, Th tướng Anh) luôn được công lun chú ý đến.

Nhiu nhà bình lun sa lông có v như mun đào sâu thêm vic xúc phm (người dân Iraq) ca lính M ti Abu Ghraib (đã b chm dt nhanh chóng và trng pht) hơn là nhng v giết người khng khiếp hàng lot và có tính toán ca bn khng b, thuc c hai phe Sunni và Shi'ite. Quá nhiu người Hi gíao đã chết ti  Iraq , và đại đa s không phi là nn nhân ca lính M hoc lính Anh. H đã b giết bi nhng người Hi gíao khác.

Trên tt c, chúng ta đã không có s chú ý đúng đắn đến hàng triu người  Iraq  (cũng ging như nhng người Vit, người  Cambodia  và Lào cách đây 35 năm) đang đặt nim tin vào phương Tây. S s hãi ca nhng thông dch viên người  Iraq  làm vic cho quân đội Anh b b rơi ti  Basra  ch là cái ngn ca mt tng băng.

Bên cnh đó, nhiu nhà bình lun và chính tr gia người Anh bây gi đang đề ngh là chúng ta nên bỏ  Iraq  và ch nên chiến đấu ti  Afghanistan . Tht là ngu nhiên, s tranh lun này đang xy ra khi mà ln đầu tiên, người M đang có nhng tiến trin kh quan trong vic to thanh nhóm Al-Qaeda ti khu vc hu c ca chúng ti vùng tây bc  Iraq  và th đô Baghdad. Dưới s điu quân ca mt trong nhng tướng lãnh tài ba nht ca Hoa K, tướng David Petraeus, chính ph ca ông Bush đã đưa khong 30 ngàn quân M đến nhng khu vc này và đánh bt nhóm Al-Qaeda ra khi đây.

Thành phn ni dy ti địa phương đang b bt mãn bi nhng th đon tàn ác ca Al Qaeda - cht đầu tr thơ, xo mt người bng dây đàn dương cm, dùng xe bn cha hơi chlorine và hàng đống xe bomb như nhng vũ khí giết người hàng lot để giết càng nhiu người vô ti càng tt - và đang đoàn kết li cùng chính ph Iraq. S tin tưởng đang bt đầu tr li: ngay c vùng Falluja, là mt đi ngc vi nhng phòng tra tn và bo động Hi giáo cho đến khi thu quân lc chiến Hoa K đến và đui Al Qaeda đi, bây gi đã có mt phòng thương mãi đang tăng trưởng.

Vào tháng ti tướng Petraeus phi điu trn v nhng thành công và tht bi ti Iraq trước Quc Hi Hoa K, là nơi mà c hai Ðng Dân ch và Cng hoà đang gia tăng nghi ng nếu không mun nói thng là chng đối li nhng chính sách ca Tng thng M. Ông Bush có th tuyên dương mt cách chính đáng s dũng cm, lòng quyết tâm và nhng thành công ca quân đội M. Nhưng nhng tiến trin ca h chưa được đáp ng đúng bi s hòa gii và tiến trin gia nhng thành viên người Sunni, Shi'ite and Kurdish ca chính phủ  Iraq . S đe do tht s đối vi  Iraq  bây gi đang nm đó.

Hu qu tht bi ca Hoa K ti  Iraq  có th s xu hơn ngay c Ðông Dương. Như lãnh t ca nhóm Al-Qaeda ti Iraq là Abu Musab al-Zarqaw đã nói trước khi b giết chết trong mt cuc không tp ca Hoa K: "Máu ca người Hi giáo được phép đổ ra để ngăn cn mt nguy him ln hơn là vic ngăn cn cuc thánh chiến jihad". S tr thù kiu Hi giáo đối vi nhng người theo đạo Hi đang c gng xây dng mt đất nước  Iraq  tt đẹp hơn s vô cùng thê thm.

Ti sao nhng ghê rn gây ra bi bn Hi giáo cc đoan ti Darfur làm cho chúng ta gm ghiếc hơn là ti  Iraq ? Bi vì, theo tôi đoán, trong s nhy múa điên cung ca cái đạo đức ga t di lòng, chúng ta thích đổ tha cho Hoa K hơn. Chúng ta nên trưởng thành.

Nhng ghê rn ti Darfur s gim màu sc bên cnh mt cuc tm máu ti Iraq nếu chúng ta rút ra khi nơi đây, trước khi nhng gì có th làm được đã làm ri để giúp lc lượng an ninh Iraq bo v đất nước ca h chng li s tàn ác ca nhng tranh chp phe nhóm. Tôi hy vng Th tướng Anh Gordon Brown và các c vn ca ông ta nhn thc ra rng nhng ý tưởng mà chúng ta đang tìm kiếm để rút ra khi  Iraq  s bo đảm mt tht bi. Trong cuc thánh chiến jihad toàn cu, tuyên truyn là mt vũ khí chiến tranh quan trng hơn bt c lúc nào trước đây.

 

=END=

 

3- Tin Tc Quc Ni

 

- Chân Dung Ti Phm: Nguyn Chí Vnh

 

Võ Ðng Ði (*).

 

Trong 10 năm!!! Mt tên lưu manh vô hc, mt tên ti phm hình s, tham ô, đã vt lên v trí Tng cc trưởng Tng Cc Tình Báo quân đội.

T mt thượng uý ch quán cháo lòng tiết canh, sng rách nát, sau mt thi gian rt ngn đã tr thành mt Tướng Quân quyn uy tt đĩnh, giàu sang, danh vng và gi dây thc cht là mt ông ch tài phit, mt triu phú đô-la kinh doanh kinh tế ln chính tr trên lưng Nhà Nước Vit Nam, bt chp mi th đon đê tin nhm tho mãn gic mng Ðế Vương.

 

T trm cp hình s đến lưu manh kinh tế - chính tr

Khi còn là hc viên ti Hc Vin k thut quân s, Vnh b bt qu tang phá mái nhà kho chui vào ăn cp quân trang, dù biết là con Tướng Nguyn Chí Thanh nhưng Hc vin vn phi đui.

Sau đó nh vào gia đình, Vnh xin vào trường sĩ quan thông tin, nhưng do ngu dt và biếng hc, nên tìm cách chuyn v Cc-2, tin thân ca TC2, núp bóng b v là Ðng Vũ Chính.

A) Sau 4 năm làm tr lý và loay hoay vi quán cháo lòng ế khách, cui năm 1989 nh s giúp đỡ ca anh r, Ði Tá Lê Vit Bc, thư ký Tướng Ðào Ðình Luyn và hi G7 (1) gm các tướng-tá: Sáu Ngc, Ðng Kháng, Quang Trung, Nhu, Vit Bc, Hoàng Dũng, Phùng Hưng đều Văn phòng BQP và Văn phòng BTTM, Vnh cho ra đời Công ty du lch, dch v và thương mi TOSECO vi quyết sách: "... bng mi cách kiếm được nhiu tin tht nhiu tin để d b thao túng được mi cp quan chc và cán b."

Sách lược này đã được thc hin bng nhiu phương cách:

 

1- Kiếm tin thông qua danh nghĩa tp th

Ly danh nghĩa công ty TOSECO xin đất làm nhà cho cán b trong đơn v, đồng thi xây dng cơ s vt cht cho mt s Công ty bình phong hot động tình báo.

Vnh chia ra hot động c lĩnh vc sau đây:

a) M Công ty liên doanh khu bit th qun 10, khu cao c H Tây, nhà hàng bia ôm "Quê Hương" khu trin lãm GingVõ, đồng thi cho thành lp Công ty xây dng và thương mi Hng Bàng phía Bc và Công ty HB min Nam giao con trai và con r ca b v làm giám đốc. Vn liếng ca 2 Công ty này được huy động trong h hàng v chng Vnh và nhóm G7, do đó hai công ty này được trc tiếp nhn xây dng các công trình ca BQP mà đặc bit không phi đấu thu, thiết kế d toán vv... mi thanh toán đều thông qua phm vi hp, bng sc ép t Văn phòng BQP và Văn phòng BTTM.

Riêng vic này Vnh và bè phái đã thu được:

- Các khon tin đền bù đối tác liên doanh, tin li xây dng công trình.

- Các khon li t liên doanh rút ra làm nghip v.

Mt đim đáng chú ý là sau khi chiếm đot tin hoa hng và đền bù t liên doanh bit th qun 10, phó Giám đốc TOSECO là Ðào Quang Thép b loi vì thc mc ăn chia!

b) Chiếm đot bt động sn ca các đơn v quân đội vi lý do để hot động nghip v chuyên an lãnh th.

Ðu tiên là kêu gi Tướng Hoàng Hu Thái, Tư lnh hi quân dành khu nhà 1A công trường Mê Linh Sài Gòn để liên doanh làm kinh tế.

Sau khi hi quân đồng ý thì Vnh và G7 lp lun hi quân không cn kinh doanh và đề ngh BQP quyết định chuyn cho TC2 dùng làm c s tác nghip tình báo. Tiếp theo đó, Vnh xin ngân sách quc phòng giao công ty HB xây dng làm trung tâm thương mi quc tế ri cho thuê ly tin b túi riêng.

Li mt ln na gia đình Vnh và đồng bn thu được khon tin khng l.

Thế là hi quân cay đắng mt đất, mt nhà!

Ðến bây gi Trung Tướng Hoàng Hu Thái, nguyên tư lnh hi quân vn phàn nàn là đầu hai th tóc mà vn b Vnh la.

Cũng tương t, Quân khu 7 mt luôn nhà 51 Trương Quc Dung và mt s khu vc khác Biên Hoà, Vũng Tàu.

Cc đối ngoi mt khu 45 đường Trường Chinh và nhà khách Liu Giai, Tng Cc Chính Tr mt nhà khách 14A Lý  Nam  Ðế, nhà ngh Ð Sơn.

Quân chng phòng quân mt bãi pháo h Trúc Bch.

Quân khu 5, quân khu 3 đều mt nhng khu vc quan trng.

Hà Ni mt hàng ngàn m2 trong trin lãm Ging Võ và sàn nhy Queen Bee Láng H.

Ðáng chú ý là các t đim gii trí đó hot động rt có lãi mà Nhà Nước không thu được bao nhiêu, nay biến thành nhng đim tiêu cc xã hi.

Các vũ n xinh đẹp đều được cung hiến cho Lê Vit Bc và nhóm G7.

Có cô được phong làm giám đốc nhà khách 14A Lý Nam Ðế hin nay, dù không mt ngày cng hiến cho cách mng mà nghim nhiên có xe con, bin s 80B ca Trung Uơng phc v, mang quân hàm thiếu tá.

Nhà ngh ca Ch nhim Tng Cc Chính tr ti Ð Sơn, nhà khách TOSECO Vũng Tàu đều tr thành nhà cha, nơi ăn chơi ngh mát cho đám tay chân, b h và người thân ca Vnh, khi có sai phm đều ly lý do tác nghip để gii quyết!

Các khu nhà ngh sang trng đó được thiết kế tht cao cp và trang b ni tht rt hin đại.

Vnh và G7 đều xin ngân sách quc phòng cp để ci to, xây mi và giao Hng Bàng và HB xây dng. Nhng lúc không cho bn bè mượn thì Vnh li cho thuê...

Như vy, Vnh và gia đình li mt ln na thu tin qua các công trình và kinh doanh nghip v, các hình thc m t đim vui chơi, gii trí, ăn nhu cho các quan chc Nhà Nước, nếu có tin lãi thì hưởng trn, nếu mt mát tht thu thì ngân sách Nhà Nước chu!

c) Ði vi đất xin để xây nhà cho cán b, Vnh khá chu toàn nhưng các khu đẹp như đường Trường Sơn, đường Sư Vn Hnh đều chia ưu tiên cho nhóm G7 nht là đối vi Kháng, Nhu, thư ký Ði Tướng Ðoàn Khuê và H S Hu đã giúp trình B Trưởng cp cho Vnh tt c trên 40 xe con xn các loi để đi li và kinh doanh. Ði xe nay đóng Thy Khuê và hot động rt mnh.

Như vy, các mc a, b, c nêu trên ch có ban kim tra đặc bit ca TW mi có th kim kê được trong 10 năm qua Vnh và đồng bn đã bày mưu tính kế chiếm được bao nhiêu nhà đất? Hiu qu thc cho nghip v chuyên an lãnh th, cho Ðng và Nhà Nước được nhng gì?

 

2- Kiếm tin qua nhng hp đồng thương mi

Vi lý do TOSECO có chc năng thương mi nên t khi có được ngân sách đặc bit và được s tiếp sc ca G7,Vnh đã thao túng ký nhiu hp đồng mua máy bay, tàu thu, thiết giáp ph tùng cho phòng không, không quân, đóng tàu trên 300 triu đô-la.

Th trưởng B cho phép TOSECO được hưởng quy chế bí mt quc phòng nên không cn đấu thu. Mi chuyến hàng ch t Nga v đến sân bay, Vnh đều cho xe bc kín vào ly hàng và ra ca sau, không qua bt k mt ca kim soát nào. Vi s tin này, chúng khôn khéo b túi tt c các cp lãnh đạo và bt kín tt c nhng thit hi nhiu trăm triu đô-la ca Nhà Nước.

Không có s thm định các hp đồng nên mua bán đều tùy tin vào các môi gii và b h ca Vnh, giá mua thì rt đắt mà cht lượng li kém.

Ví d như v vic máy bay cường kích SU-27 được báo vi B là r hơn Trung Quc, nhưng thc tế là phía Trung Quc mua SU-27 đánh bin, và TOSECO mua là SU-27 đánh không.

Tai hi hơn khi din tp bin thì không hiu vì li k thut hay do cht lượng cũ kém nên mt SU-27 đã rơi gây mt ca, chết người.

Mt thí d khác là mua tàu và thiết b vt tư đóng tàu, thiết b sa cha máy tàu, mua thì đắt mà thiết b li quá cũ nên sau gn 10 năm mà tàu chiến vn chưa ra tàu, nhà máy vn chưa ra nhà máy.

Ð ngh Ban Kim Tra Trung Uơng đến nhà máy X50, X51 Ba Son ca Hi quân/ Tng cc k thut/ Tng cc công nghip quc phòng và kinh tế, các quân binh chng để tìm hiu v vn đề này.

Ðc bit dây chuyn X50, tư lnh hi quân Mai Xuân Vinh kiên quyết không cho nghim thu, nhưng sau nhiu ln Vnh dùng sc ép ca B nên ông Vinh đành cay đắng chp nhn.

Như vy, Vnh và cng s đã kiếm được hàng chc triu đôla tin môi gii, hoa hng, li qu, tin chi phí vênh khi thc hin hp đồng theo cơ chế an ninh nghip v mà không ai được quyn biết đến.

Sau này khi cơ chế ca BQP cht ch và có kim soát hơn thì Vnh chuyn sang kiếm tin bng cách thành lp h thng tình báo công ngh:

Cc tình báo công ngh, Trung tâm B5, Công ty SECOTEX (vi danh nghĩa ca Tng Cc Công Nghip Quc Phòng và Kinh Tế), Công ty HITACO (vi danh nghĩa là Tng cc k thut) xin được hàng ngàn m2 đất và đang xúc tiến xây dng các d án xin Nhà Nước đầu tư vào khu công ngh cao thông qua V Khoa Giáo Văn Phòng Chính Ph (có s ch đạo trc tiếp ca Ðoàn Mnh Giao).

Các Công ty Trung Tâm nói trên đều được nhà nước bao cp, có tư cách ký kết trc tiếp các hp đồng ngoi quc để bo đảm bí mt v tính năng k thut và nn công nghip quc phòng.

Ngoài các Công ty nói trên, Vnh đã ch đạo b v là Vũ Chính cho phép mi Cc trong TC2 được thành lp ít nht mt Công ty bình phong dân s trong nước để ly người và phương tin ca quân đội kinh doanh thương mi làm li cá nhân và tp đoàn bè phái.

Ti hi ngoi thì Vnh tp hp mt s thành phn lao động xut khu để lùng sc, môi gii, hoc gi giúp đỡ h thành lp các Công ty bình phong do ngân sách quc phòng Nhà Nước đài th nhm tìm kiếm đối tác phc v cho nhng hp đồng thương mi nói trên.

Th hi trong 6 năm qua ngân sách Nhà nước đã chi cho chương trình tình báo công ngh hàng trăm t đồng nhưng chưa thu li kết qu đáng k v công ngh cho quân đội để áp dng vào sa cha và sn xut trang thiết b quc phòng.

Người đứng đầu ngành tình báo công ngh hin nay là Phm Ngc Hùng, t Hùng "Tút" quân hàm Thiếu Tướng, mt cng s tin cn nht ca Vnh t lúc còn Công ty TOSECO.

Ti TC 2 hin nay, hai người giàu nt vách, có hàng trăm triu đô-la, là TCT Nguyn Chí Vnh và PTCT Phm Ngc Hùng, chúng kiếm tin như nước qua nhng hp đồng mua sm ca B Quc phòng.

 

3- Khng chế cán b Ðng và nhà nước như thế nào?

Ngay khi thành lp TOSECO, Vnh đề c Tn, em ca Ðng Kháng - trưởng phòng tng hp B Quc Phòng, mt nhân vt tr ct ca G7 làm Phó Giám Ðc thường trc phía Bc. Tn thuê nhà Lê Vit Bc dùng làm văn phòng đại din Công ty, đồng thi c cháu Tướng Ðào Ðình Luyn là Ðào Quang Dũng làm Tng đại din Moscow.

Dũng cp b vi Th Phương, v ca mt cán b cao cp TC2 ti Sanh Pê-téc-bua để thu np thêm tay chân b h trong đám nhn nháo, nhếch nhác đang lao động xut khu ti Nga, sau đó ln lượt đưa các con cha, cháu ông...Văn Phác, Hà Th Quế, Ð Ðc, Cao Tiến Phiếm...vv v TOSECO làm vây cánh.

Sau khi có tin, có phương tin và đầy đủ quyn uy trong tay, bng mi phương thc, bng mi th đon...bng gái, bng tin, bng ăn nhu, bng nhng đêm nht d đế vương hoan lc... Vnh ln lượt đưa các tướng lĩnh nhng v trí quan trng như Lê Kh Phiêu, Lê Văn Hân (Cc trưởng Cc cán b), Ðoàn Mnh Giao (Văn phòng Chính ph), Dương Ðàm (Cc trưởng Cc quân lc), Hoàng Dũng (Chánh văn phòng B Tng tham mưu), Nguyn Hu Cng (Cc trưởng Cc Tài chính) vào mê hn trn!
S
chiu đãi vô biên hi G7 và mt s chuyên viên quan trng khác B đã ni rng quyn lc ca Vnh đến tt đỉnh.

Và chúng ta đã hiu vì sao ch nhim Tng Cc Chính Tr Lê Kh Phiêu thi đó đã d dàng nhường các khu nhà khách quan trng cho Vnh kinh doanh? Vì sao mt cô ca ve rt thân thiết vi Lê Kh Phiêu, Lê Văn Hân làm được giám đốc nhà khách 14A Lý Nam Ðế, và được đeo lon thiếu tá?

Vì sao Vnh đã b túi được nhiu cán b cao cp? Va thành công m mãn v kinh tế và công danh s nghip?...va là triu phú đô-la, va được thăng quân hàm mi năm...xây dng c mt h thng tay chân và đàn em điu khin các t đim nhy đầm, bia ôm, gái điếm, "bình phong" ca bao Công ty nghip v trong và ngoài nước???

Tính đến nay Vnh đã có 7 cơ ngơi hoành tráng khp đất nước được đứng dưới tên nhiu người thân thuc. V Vnh ngày ngày lái xe con xn đi làm, đeo kính đen, ăn mc như minh tinh màn bc Hng Kông, ai thy cũng phi gm.

Khi Vnh lên Tng Cc Phó đã mua ngay trên 2000 m2 đất Thy Phương, phía nam cu Thăng Long để làm dinh th. Trong khi đó, biết bao nhiêu chiến sĩ, cán b hot động cng hiến sut đời cho ngành tình báo Quc Phòng trong c hai cuc chiến chng Pháp, chng M, giành Ðc Lp cho T Quc và thm chí c nhng đồng đội còn tiếp tc hot động ngoi biên sau thi chiến, cũng chưa có ai được đặc cách đề bt vượt cp, vượt chc, vượt thi gian và có mt cuc sng đế vương như Vnh.

Ð khuynh đảo, git dây được mi gii, mi cp trong chính quyn, Vnh cho ghi âm quay phim các bui tic tùng, ăn chơi chiêu đãi thượng cp, đặt máy nghe trm đin thoi tt c quan chc t tnh thành đến quân đội t trung ương đến địa phương để thc hin th đon lưu manh chính tr.

Dàn dng kch bn, gi mo chng c để hãm hi đồng đội hay bt c ai dám đối đầu ch là trò con tr, Vnh còn phù phép, hô phong hoán vũ biến c u thành tròn, biến không thành có bng các th đon cc k gian manh nguy him!

K t khi các tướng Phm Thanh Ngân và Lê Kh Phiêu đã lt vào gánh xiếc Chí Vnh thì mi quyết định, mi công tác t chc bên B đều do Vnh gián tiếp sp xếp phân b điu hành đâu vào đấy...mà không ai biết được, ngoài Vnh, đấy là đâu!!!

Tình trng này nếu không sm chm dt thì trong tương lai rt gn toàn th các v lãnh đạo ca Ðng và Nhà Nước và toàn b cơ chế Quc Gia đều b Vnh khng chế thông qua h thng tình báo quân đội do Vnh đứng đầu, nếu vy thì gic mng Ðế Vương ca Vnh không hn là xa vi!

 

4- Ti sao trong mười năm Vnh đã làm được nhiu vic "... đội đá vá tri" như vy?

1- Do bn cht lưu manh, bt chp mi th đon đê tin li được s h tr tích cc ca G7. Khi G7 b B Quc Phòng phân hoá thì Vnh đã động viên c nhóm hãy biết "nín th qua sông và nhn ni ch tri quang mây tnh". Trong giai đon, Vnh không th can thip được bng không thì c hi, c thuyn s b chìm đắm. Vnh ha s đảm đương vic gy dng li G7 ln mnh hơn vng chc hơn khi thi cơ đến, ví d: Tướng Hoàng Dũng va b thay thì hn đã xây dng và s dng được Tướng Cao Tiến Phiếm, thay Ðng Kháng thì xây dng xongVõ Mai Nhn...

Khi Vnh lên Tng cc trưởng TC 2 lin bàn vi Cao Tiến Phiếm đưa Trung, Kháng, tr v nhng v trí quan trng BQP va th hin tình nghĩa vi các đàn anh, va to nanh vut hu thc hin mưu đồ chính tr. Phiếm vì món n trước đây mà giúpVnh được nhiu vic, đặc bit s thành công trong lĩnh vc ma-phia chính tr.

2- Là con nuôi và con r ca các Tướng Lê Ðc Anh, Ðng Vũ Chính, có th nói, không có Vũ Chính thì không có Chí Vnh mà không có Chí Vnh thì cũng không th Vũ Chính (Vũ Chính lên được Tng cc trưởng là nh vào vn động bng tin, bng gái và s dàn dng, la lc ca Chí Vnh và G7).

3- Các chương trình mua sm vũ khí, trang thiết b cho B Quc Phòng đều được ghi là công ca Vnh. Mc dù toàn b các khí tài này đều không đạt cht lượng và giá li cao gp nhiu ln nếu qua mua bán chính thc. Ðây là mt trò la đảo, lưu manh chính tr tp th, để cng c vng chc v trí phe nhóm và chính sách gia đình tr ca b con Vũ Chính - Chí Vnh ti TC 2.

5- Trên cương v lãnh đạo TC 2, Vnh có quyn thế, phương tin, điu kin tiếp cn để mua chuc hoc khuynh đảo các cán b cao cp ca quân đội và Nhà Nước.

6- Trong s con ông cháu cha và bn bè, thân hu được Vnh tuyn vào TC2 vào nhng năm 93, 94, 95 và 96 đa s không qua mt ngày làm lính, không được hc tp bn cht truyn thng oai hùng ca quân đội mà được đặc cách đeo quân hàm thiếu tá, trung tá, và có trường hp là thượng tá. Như vy Vnh va ban ân b đức cho gia đình đồng bn, đồng thi mua chuc s phc tùng tuyt đối ca đám b h. Qua đó chúng ta tha hiu là Vnh đã thao túng, điu tiết được các quan ln Cc cán b, Cc quân lc và Tng cc chính tr như thế nào!

T các vn đề nêu trên, đề ngh B Chính tr, Ban T Chc TW, B Quc Phòng, Quân y TW.

1.         Hãy loi b tên trùm lưu manh, tham nhũng đầu s, sâu dân mt nước, tên ti phm hình s và chính tr nguy him Nguyn Chí Vnh ra khi Ðng Cng Sn và Quân Ði Nhân Dân Vit  Nam .

2.         Không cho phép tình báo quân đội TC2 được làm kinh tế, được thành lp doanh nghip "V Bc "hoc "Bình Phong" để hot động nghip v tình báo, không được lm dng cài cm người vào các t chc, các công ty dân s mt cách tràn lan, không cn thiết làm tn kém ngân sách Nhà Nước.

3.         Ðt nước Vit Nam có dân tc Vit Nam anh hùng, có Ðng Cng Sn lãnh đạo vng mnh, có Hiến Pháp...có đủ các cơ quan nghip v chuyên an lãnh th trong B Quc Phòng cũng như trong B Công An.

TC2 là mt t chc đứng trên lut pháp, đứng trên mi cơ quan quyn lc Quc Gia để lũng đon đất nước nhm phc v thiu s cá nhân v li, vì vy chúng tôi, đại din mt s cán b, chiến sĩ tng nm gai nếm mt ca ngành tình báo xin kiến ngh B Chính Tr, Ban Bí Thư, Ban Chp Hành TW, Ban T Chc TW hãy gii th TC2 và tr v v trí Cc 2 thuc B Tng Tham Mưu/B Quc Phòng như trước đây.
C
ũng cn biết Cc 2 đã tng góp phn không nh trong s nghip bách chiến bách thng ca Quân Ði Nhân Dân Vit  Nam .

4.         Sau đại hi, yêu cu Quân y TW t chc li quân đội cho vng mnh, trước hết là chn chnh Cc 2 chn người hin tài phc v cho đất nước vì tình báo là ngành chu nhiu hy sinh gian kh nht mà cu cánh là để T Quc quyết sinh.

Các chiến sĩ tình báo là nhng anh hùng vô danh, sng trong bóng ti và chết trong bóng ti, quân hàm không mang mà nhiu khi quân lương cũng không hưởng, lòng dũng cm hy sinh vì nhim v đặt trên tình yêu T Quc nng nàn và vô điu kin!

 

Võ Ðng Ði (tc người nhà ca Ði Tướng Võ Nguyên Giáp)

 

*Chú thích: (1) G7 là nhóm thư ký quyn thế ca B, và các Th trưởng, Cc Trưởng thuc các đơn v B Quc Phòng.

 

=END=

 

4- Tham Lun

 

- Vit Nam: Sau Ngưỡng Ca WTO

 

Tiến sĩ Mai Thanh Truyết

 

(Bài phát biu ti Hi tho VAST ngày 25/8/2007 ở  Santa Ana   College )

Vào ngày 11 tháng 1 năm 2007, Vit  Nam  chính thc gia nhp vào T chc Thương mi Thế gii tc World Trade Organization (WTO). K t ngày ny Vit Nam đã đi vào cuc chơi chung toàn cu.

Cho đến nay, tháng 7, 2007, va hơn sáu tháng trong bước đường hi nhp, quá trình tiếp cn và hi nhp trong khong thi gian ngn ngũi ny đã cho chúng ta thy mt s đim còn tn đọng cũng như nhng thách thc cho Vit Nam trong nhng ngày sp đến. Bài viết ny có mc đích nêu ra nhng vn đề trên để chúng ta, trên căn bn li ích chung ca toàn dân Vit Nam cùng trao đổi hay cùng đưa ra nhng ý kiến thiết thc và khoa hc trong tiến trình Vit Nam hi nhp vào cng đồng thế gii.

 

Nhn định tng quát

Biến c tan rã ca Liên Xô đánh du s phá sn ca ch nghĩa Cng sn quc tế, chm dt tình trng đối đầu lưỡng cc gia khi T do và khi Cng sn; t đó đưa đến s hình thành mt khuynh hướng chung ca thế gii, mnh danh là "toàn cu hóa". Khuynh hướng ny được xem như là mt sinh l tt yếu ca các nước đang phát trin và đặc bit là các quc gia đã mt thi đặt mình thuc khi Cng sn quc tế, nếu mun tn ti và phát trin trong tình hình mi.

S toàn cu hóa bao gm toàn b các lĩnh vc văn hóa, xã hi, và được chú ý nhiu nht là lĩnh vc kinh tế. V lĩnh vc sau cùng ny, nhu cu toàn cu hóa bao gm s hi nhp ca các nn kinh tế quc gia vào nn kinh tế quc tế thông qua thương mi, đầu tư ngoi quc qua nhng công ty quc gia hay đa quc gia, lưu lượng vn ngn hn, lưu lượng công nhân quc tế, lưu lượng công ngh trao đổi, v.v...

Riêng đối vi nước Vit Nam, k t sau ngày 30/4/1975, Vit Nam có th được xem như hoàn toàn thng nht v phương din chính tr, địa dư, và xã hi. Lãnh th Vit Nam b đảng Cng sn thu v mt mi, theo chế độ toàn tr do mt Trung ương đảng gm 160 y viên chính thc, 21 y viên d khuyết, và 14 y viên B chính tr, tng cng 195 b óc "ưu vit" Vit Nam điu hành tt c mi sinh hot ca 84,7 triu dân (tháng kê tháng 5/2006).

Ðng v phương din phát trin kinh tế và xã hi trong 10 năm đầu tiên sau 1975, hu như tt c mi người trong và ngoài nước đều đồng ý xác định s tht bi hoàn toàn ca mt chính sách kinh tế tp trung rp khuôn theo cng sn Nga Tàu. Ðây là mt giai đon đen ti nht ca lch s Vit  Nam , ngay c so vi thi phong kiến và thi Pháp thuc... Mi sinh hot đều b đình tr, nhiu vùng b nn đói đe da thường xuyên dù trước đây là vùng lương thc cho c nước như Ðng bng sông Cu Long. Giáo dc, y tế công cng hoàn toàn b b ngõ...

Ðng trước nguy cơ dit vong k cn, năm 1986, CS Vit Nam không th chn con đường nào khác hơn là phi áp dng mt chính sách kinh tế m, nhưng vn còn "bn rn" chưa m hoàn toàn nên đã đưa ra chiêu bài "kinh tế th trường theo định hướng xã hi ch nghĩa" na vi. Nhưng nh đó, người dân bt đầu được ni lõng hơn trong vòng km kp, nông dân được cp quyn x dng mnh đất ca mình dù là tm b để t khai thác và t cu vãn đời sng kinh tế ca gia đình. Nhng năm tiếp theo sau đó, nguy cơ tuy vn còn đầy ry khp nơi, tình trng xã hi và kinh tế chung vn còn nhiu gp ghnh, chp chng trên bước đường phát trin và hi nhp vào thế gii bên ngoài.

Mãi đến tháng 12 năm 2001, khi Hip ước Thương mãi hai chiu gia Vit Nam và Hoa K thành hình (US-VietNam Bilateral Trade Agreement), kinh tế Vit Nam tương đối hi sinh và có th nói đây là bước m đầu tin ca VN trên tiến trình hi nhp vào T chc Thương mi Thế gii (WTO).

Cũng cn nói thêm v nhng thông tin trao đổi kinh tế hai chiu gia VN và HK trong giai đon trước đây. Năm 1993, VN hoàn toàn không xut cng hàng hóa vào ni địa HK; ngược li, VN nhp cng 7 triu M kim thiết b t HK. Sau ngày 3 tháng 2, 1994, Tng thng Clinton, HK đã ra quyết định bãi bõ lnh cm vn thương mi cho VN; k t đó, VN bt đầu tăng dn vic xut cng sang HK lên đến tr giá 50,5 triu cho năm ny.

By năm sau khi hip ước trao đổi hai chiu ký kết, hàng hóa VN gm thc phm, hàng may mc, du thô, giày da, sn phm g ni tht t vào th trường HK, và lượng hàng hóa tiếp tc tăng mãi, t 1 t M kim năm 2001, lên đến 5,9 t, năm 2005. Ngược li, HK ch xut cng độ 1,2 t vào VN trong năm 2005. gm dng c y khoa, máy móc k thut và dng c hàng không.

Ðây cũng là nhng ch du ban đầu cho VN ln ln thc hin tiến trình gia nhp vào T chc Thương mi Thế gii. Và Vit Nam đã chính thc gia được chp thun nhp vào cuc chơi toàn cu ny vào ngày 7 tháng 11 năm 2006.

 

*T chc Thương mi Thế gii

T chc Thương mi Thế gii hay World Trade Organization-WTO, có tr s đặt ti Thy Sĩ đã được thành lp chính thc vào ngày 1/1/1995 do các quc gia thành vin ký ti thành phố  Marrakesh , Marocco. Tính đến nay, T chc ny tp hp được 149 quc gia thành viên nhm vào nhng mc tiêu sau đây:

- Quy định nhng căn bn pháp lý làm nn tng cho mi trao đổi thương mãi quc tế;

- T chc là din đàn đàm phán, tha thun, thương lượng v tt c mi dch v thương mi gia các quc gia thành viên.

Cũng t ngày 1/1/1995, VN đã np đơn xin gia nhp vào t chc trên và tr thành quan sát vin ca t chc. Nhóm công tác WTO cũng đã được thành lp và có nhim v cu xét đơn xin gia nhp ca VN.

Tính đến nay, VN đã tr li trên 2.600 câu hi t các thành viên, và đã kết thúc đàm phán song phương vi 21 quc gia.

Ði vi HK, văn kin chính thc gia hai bên đã được ký kết vào ngày 31/5/2006 tha thun trên nguyên tc v kh năng tiếp cn th trường song phương; t đó s giúp hai bên tái lp hàng rào thuế quan cho nhng mt hàng k ngh và nông phm, cùng dch v.

Kết qu là hàng hóa xut cng t HK vào VN như trang thiết b xây dng, dược phm, phi cơ và các b phn ri bo trì s chu thuế sut là 15% hay ít hơn. V dch v, VN cũng đã cam kết m ca mt s lãnh vc cm k t trước như vin thông và vin thông v tinh, lãnh vc tài chính, ngân hàng, và năng lượng cho HK nhún tay vào.

Mt khi đã vào WTO, VN cn phi tuân th nhng tính cht pháp tr như: 1- gii quyết tranh chp; 2- gim bt vai trò ca mu dch quc doanh; 3- hy b nhng gii hn nhp cng ca các doanh nghip có vn đầu tư nước ngoài qua quyn thương mi; 4- hy b nhng quy chế kinh tế phi th trường. Ngược li, HK s áp dng kinh tế phi th trường trong các v kin chng phá giá cho đến khi VN ra khi nn kinh tế phi th trường. Thi gian chuyn tiếp cho chính sách ny là 12 năm sau khi VN gia nhp vào WTO. Và sau cùng, VN phi tuân th quy tc và lut bo v s hu trí tu.

Ð có mt khái nim v kết qu ca vic gia nhp vào WTO trong nhng năm va qua ca các quc gia thành viên, mt s báo cáo sau đây cho thy khuynh hướng cũng như thành qu ca WTO ngày càng b thu hp li. Vào năm 2003, trong k hp WTO Cancun, Ngân hàng Thế gii (WB) đã đưa ra nhng s liu v thương mi toàn cu qua dch v trao đổi trên thế gii là 832 t M kim, trong lúc đó 539 t nm trong các sinh hot gia các quc gia đang phát trin. Tuy nhiên, tng kết năm 2005 cho thy li ích ca WTO gim xung còn 287 t cho thế gii, trong đó ch còn 90 t trao đổi gia các quc gia đang phát trin dù s thành viên ca các quc gia ny d phn vào 90% tng s thương mi toàn cu.

Mt khi đã là thành viên ca WTO, Vit Nam cn phi tuân th các cam kết được ghi trong Bng cam kết dch v gm 3 phn: 1- cam kết chung; 2- cam kết c th; 3- và danh mc các bin pháp min tr đối x ti hu quc. Trong bng cam kết dch v, có đề cp đến các quy định vế chính sách đầu tư, hình thc thành lp doanh nghip, thuê đất, các bin pháp v thuế khóa, và tr cp doanh nghip trong nước. Trong mi dch v li còn có nhiu quy định c th cn phi tuân th như vin thông, bo him, ngân hàng, vn ti v.v...

Và sau cùng, mi thành viên tùy theo điu kin hin hu ca tng quc gia có th đề ngh mc độ cam kết bn tng bc khác nhau. Ðó là: cam kết toàn b, cam kết kèm theo nhng hn chế, không cam kết, và không cam kết vì không có tính kh thi k thut.

Như vy, trong điu kin Viêt  Nam  hin ti, điu rõ nét nht là Vit  Nam  ch có kh năng cam kết theo tng dch v nhng điu cam kết th hai, ba, và bn mà thôi do nhng khía cnh thc tế ca Vit  Nam  sau sáu tháng hi nhp.

 

Tình trng phát trin ca Vit  Nam  hin ti

Vào ngày 7/11/2006, Vit Nam đã chính thc được chp thun vào T chc Thương mi Thế gii (WTO), cũng như vào cui tháng 11/2006 va qua, quc hi Vit Nam đã chính thc phê chun các điu lut trên. Và Vit Nam đã chính thc nhp cuc ngày 11 tháng giêng năm 2007 ri.

Vn đề nơi đây là cn ghi nhn đứng đắn ni lc thc tế ca VN đứng trước vn hi mi này, nghĩa là VN trao đổi, xut cng ra thế gii bên ngoài nhng gì? Và ngược li phi nhp cng t ngoi quc nhng sn phm nào? Gii đáp hai câu hi trên, chúng ta có th hình dung được thế mnh và yếu ca VN trong tương lai. T đó, có th d phóng được mt vin nh cho đời sng người dân trong nhng ngày hu WTO.

Tính đến ngày hôm nay, VN đã xut cng đi khp nơi trên thế gii mt s lượng đáng k v trng lượng, nhưng ngược li thu hi mt s ngoi t không đáng k so vi lượng hàng bán ra. Ðó là nông phm, thc phm, tôm cá, các mt hàng gia công như qun áo, giày da, x g, du thô và mt s mt hàng tiu th công ngh.

Ngược li, VN phi nhp cng xăng du và nguyên vt liu, máy móc thiết b, hóa cht, phân bón, thc phm "cao cp" như tht gà, bò....., năng lượng, vin thông, ngân hàng..... Ðây là nhng mt hàng nh v cân lượng nhưng cn phi chi ra mt s ln ngoi t. Do đó, VN luôn luôn đối mt vi s thâm thng ngân sách cho ngoi thương t trước đến nay.

Thêm na, nhng mt hàng xut cng ca VN ch để gii quyết cuc sng ca hàng triu nông dân hay công nhân vi mc lương ti thiu- trong khi đó cuc sng ca nông dân và công nhân VN ngày càng t hi hơn, mc dù VN c gng gia tăng mc sn xut hàng năm. Ly thí d v ngành may mc hin ti. Mt công nhân Vit Nam làm vic 12 gi/ngày, sáu ngày/tun lãnh được t 600 đến 800 ngàn Ðng VN/tháng, tương đương 37 đến 50 M kim. Trong lúc đó, mt th may Vit  Nam  ti M làm vic tám gi/ngày vi mc lương ti thiu quy định là 7,75 M kim/gi, tc 62  US $/ngày, hơn xa mt tháng lương ca mt công nhân cùng ngành ti VN.

Ti th trường ni địa, hin ti VN đang làm ch li thế sân nhà, và mt s ngành ngh còn độc quyn và không cho người ngoi quc tham d. Do đó, mc cnh tranh chưa h được đặt ra, và nếu có, ch là nhng cnh tranh gia nhng nhà kinh doanh trong nước mà thôi.

Mt khi cánh ca WTO m toang, VN s không còn lý do nào để cm đoán ngoi quc tham gia trc tiếp vào th trường ni địa ca VN. T đó, mc cnh tranh s quyết lit hơn và chưa chi thua thit có th chc chn v phn doanh thương VN qua s chênh lch v ngun vn, k thut, cung cách khuyến mãi, và th hiếu ca người tiêu dùng VN.

Xin đan c mt thí d đin hình qua hình thc thương mi đơn gin nht là h thng "siêu th": Siêu th Walmart (Hoa K) có mc doanh thu gp 5-6 ln tng sn lượng ca VN, có th tiêu dit các siêu th ni địa trong cung cách thu mua vi giá r hơn vì h có th chp nhn không li, hoc l trong thi gian đầu vì có nhiu tin vn. Thêm na, h có kh năng nhp thc phm và hàng hóa t ngoi quc vào - điu trên đây càng nguy him hơn vì nó có th giết chết nhiu dch v chăn nuôi và trng ta ca người dân. Mt li thế na ca các siêu th ngoi quc là dch v thanh toán thường ch gii quyết sau 90 ngày nhn hàng, chính điu này khiến cho nhng nhà cung cp VN s không còn kh năng tài chính để tr n cho ngân hàng sau mi thi v.

Trước mt, chúng ta thy rõ nhng k ngh ca VN lit kê sau đây đang đi dn vào ch bế tc:

- K ngh đường hin nay hoàn toàn b phá sn vì không cnh tranh được so vi đường Trung Quc và Thái Lan có phm cht tt hơn và giá r hơn. Vic này kéo theo s bế tc ca nông dân trng mía.

- Xut cng thy sn và nông phm hin đang b nhiu cn ngi do an toàn v thc phm không đủ tiêu chun, do dư lượng kháng sinh và s hin din ca các hóa cht ph gia trong thc phm. Ðiu ny đã b nhiu quc gia tr v li nguyên x trong nhng đợt xut cng gn đây, nht là Hoa K, khách hàng ln nht ca Vit  Nam .

- Chăn nuôi gia súc VN cũng đang đứng trước cơn phá sn do k thut chăn nuôi còn nhiu khiếm khuyết. T đó, vic nhp cng cánh và đùi gà M hin ti là mt dch v đem nhiu li nhun ln cho mt s cán b có quyn. Vì cánh và đùi gà M giá rt r $0.2/bls (vì người M không thích ăn), khi nhp vào VN có th bán ra $1,5/kg.

- Các k ngh đơn gin khác như xe đạp, dng c làm bếp, trang trí ni tht s không còn kh năng cnh tranh vi hàng TQ nếu chưa nói đến các nhà sn xut ln như HK, Pháp, Ý..... Nhng mt hàng rt bt mt và được người VN ưa chung t lâu. Chính tâm lý ưa chung hàng ngoi quc ca người VN s giết chết công k ngh VN khi VN gia nhp vào cuc chơi chung. Và mt trái ca WTO có th biến VN thành mt th trường tiêu th ca quc tế hơn là mt th trường sn xut.

Mt s rào cn VN đang đối mt trước ngưỡng ca WTO được tiếp tc trình bày sau đây cũng là nhng gi ý mà VN cn lưu tâm. Ðó là nhng cn ngi ca khu vc quc doanh, ngành ngân hàng, kh năng vn chuyn đường bin, ngành vin thông di động và mt s phn ng tâm lý ca người dân VN trước tiến trình toàn cu hóa.

 

Thách thc trong khu vc quc doanh

Mt trong nhiu yêu cu để VN gia nhp vào WTO là VN phi minh bch trong vic kim toán chi thu ca quc gia. Do đó, ln đầu tiên trong lch s đảng, CSVN đã đưa ra bn báo cáo tng phn ngân sách nhà nước năm 2005. Theo đó, riêng trong lãnh vc quc doanh, 19 tng công ty và ngân hàng quc doanh trên 4.447 quc doanh toàn quc, cho thy kết qu kim toán hoàn toàn đưa đến thua l và công ty quc doanh đã làm kinh tế theo mt chính sách "phi kinh tế". Sau đây là vài con s thua l cũa các công ty quc doanh trong năm 2005: Ngành dt may l 328 t Ðng; ngành giy l 199 t Ðng; ngành lương thc l 183 t Ðng (1 t Ðng tương đương 60.000 M kim). Tng s n ca 16 doanh nghip các ngành k trên là 47,000 t đồng, tương đương vi 80% tng tài sn ca các công ty. Do đó, nhng công ty trên hoàn toàn không còn kh năng thanh toán phn n và l.

Hin ti, con s các công ty quc doanh biến thành c phn hóa (tc tư nhân hóa) là 3.830. Trong đó vn nhà nước là 49%, công nhân viên, cán b trong doanh nghip đóng góp 26%, và vn tư nhân đầu tư ngoài doanh nghip 25%. Vi t l và thành phn c đông như trên, thì trách nhim hay linh hn ca công ty vn là nhà nước hay quc doanh mà thôi. Và đối vi vic kinh doanh l lã trên, nhà nước VN li phi gánh chu hay "Ðt nước VN" qua hơn 84 triu dân, phi ct lc lao động để tr n? Và mt khi đã "gii tư" theo cung cách va k, công ty tư doanh c phn s thuc v ai? và ai s chu trách nhim? Do đó, qua vic tư nhân hóa để tha mãn yêu cu cũa nhng lut định WTO, vô hình chung, VN đã biến các công ty quc doanh thành mt loi công ty đặt dưới cơ chế bao cp khác.

Ngoài ra, đừng quên rng, đã t hơn 30 năm qua VN, các cơ chế làm kinh tế bao cp đã đưa đất nước vào ngõ ct. Có th nói nhn định gn đây ca ông Ðào Xuân Sâm, ban nghiên cu ca Th tướng hin ti, đã nói lên mt cách rt ráo vn đề ny: "Trong hơn 10 năm qua, song song vi vic tư doanh đổi mi và tăng trưởng thành công, khu vc kinh tế nhà nước trên thc tế đã tr li cơ chế cũ tp trung quan liêu - bao cp, có khác chăng là trong nn kinh tế th trường "bao cp hin vt" chuyn thành 'bao cp tài chính'". Và cơ chế bao cp này cũng chính là mt hình thc ca cơ chế xin-cho, đã tr thành miếng đất màu m cho nn tham nhũng lng hành trong khu vc nhà nước, t đơn v kinh tế cơ s đến các cp cao nht ca chính quyn".

Như vy, VN làm thế nào và bng cách nào để thc hin được li T.T Nguyn tn Dũng mi va tuyên b là trong vòng 5 năm ti, VN bo đảm c phn hóa 100% doanh nghip quc doanh?

 

Thách thc trong ngành ngân hàng

Cũng theo quy định ca WTO, VN phi m ca ngân hàng, chp nhn dch v ngân hàng ngoi quc trong giai đon chuyn tiếp (năm năm sau khi gia nhp) có th đầu tư ti đa 30% tng s vn ca ngân hàng. Mt khi VN chính thc vào cuc, tư nhân nào có th mua c phn còn li (tc 70%) ca mt ngân hàng ngoi quc, vn dĩ có ngun vn ln và bng h thng tin t cng (hard currency), trong lúc đó tư nhân, hay tp th tư nhân VN ch có kh năng đóng góp bng nhng s vn nh và thế chp, cũng như chuyn hóa cơ s vt cht thành tin. T đó, dù công ty ngoi quc không chiếm đa s tuyt đối, nhưng vn có kh năng khuynh đảo th trường bng nhng th thut kinh tế tư bn, và VN s chu mt sc ép không nh v vn nn này.

Theo thng kê mi nht (2006), tín dng ca ngân hàng ngoi quc dành cho Vit  Nam  là 14% trên s tng dư n cho vay là 60 ngàn t đồng, tương đương vi 360 t M kim. Vi s hin din ca ngân hàng ngoi quc, liu ngân hàng Vit  Nam  có hc được cung cách qun lý, cùng nhng cơ hi phát trin v các mt sn phm, vế nhng mô hình mi, hay v năng lc chuyên môn cho nhân s v.v...không? Chính nhng yếu t ny s góp phn vào vic hot động lành mnh ca ngân hàng.

Tr li các Công ty ngân hàng VN, mt trong nhng lý do các doanh nghip quc doanh thua l mà vn tn ti cho đến ngày hôm nay, là vic nhà nước tiếp tc bơm tin bù l thông qua các ngân hàng quc doanh. Hay nói cách khác, các ngân hàng phi chu sc ép t nhà nước, b bt buc tiếp tc cho công ty quc doanh vay căn c theo ch trương chính tr hơn là căn c theo tình trng kinh tế. Và sau cùng, ngân hàng được nhà nước tái cp thêm nhng ngân khon b sung. Ðó là trường hp ca bn ngành Ngân hàng Công thương, Ngân hàng ngoi thương, Ngân hàng Ðu tư & Phát trin, Ngân hàng Nông nghip & Phát trin. Do đó, vic c phn hóa ngân hàng quc doanh hoàn toàn bế tc. Và vic chuyn doanh nghip quc doanh sang chế độ hot động ca mt công ty trách nhim hu hn là mt vic làm không tưởng, ít ra trong nhng năm sp ti vì nhng yếu t sau đây: 1- Người qun lý ngân hàng hin ti vn còn gi não trng càng ci t chm càng có li, do đó, h c gng trì hon công vic ny; 2- Mt khi có c phn hóa, "nhng ông ch ngân hàng" s b chi phi và giám sát do các nhóm li ích khác, do đó, quyn hn ca h s b hn chế, kéo theo mc thu nhp cá nhân ca h s b gim đi vì không còn kh năng móc ngoc hay làm nhng điu sai trái; 3- Các cp qun lý trong đảng s mt hn quyn lc mt khi ngân hàng đã được c phn hóa toàn phn.

 

Thách thc v đầu tư

Mt khi đã vào WTO, điu đó không có nghĩa là thế gii s tuôn tin vào đầu tư Vit Nam để cho con tàu Vit Nam vượt đại dương đi khp năm châu, dù cho điu kin phát trin Vit Nam hin ti vn còn là điu kin ti ưu cho đầu tư ngoi quc. Lý do là Vit  Nam  hin chưa đáp ng được nhu cu ti thiu cho vic phát trin. Ðó là h tng cơ s cn có để phát trin trong thế toàn cu hóa ngày nay.

WTO s không nh hưởng trc tiếp vào mi người Vit mt sm mt chiu được qua mc tăng trưởng ca li tc đầu người hàng năm. Ðó ch là nhng con s biu kiến, nói lên mc đầu tư ca ngoi quc trong các chương trình xây dng h tng cơ s (nếu có) như năng lượng, cu cng, đường xá, và tt c các nhu cu kiến trúc quc gia cn thiết cho s phát trin xã hi.

Do đó, trong nhng năm đầu, nếu thc s có mc đầu tư t ca thế gii, người dân chưa t hn hn? được mt đời sng kinh tế khá hơn.

Và, vi cung cách làm ăn hin ti ca Vit Nam trong lĩnh vc đầu tư, điu cn nht là phi thay đổi não trng sơ cng, suy nghĩ mang li trước mt mà không nhìn hi sau lưng (phát trin không bn vng, không bo v môi trường chng hn) bng cung cách làm ăn tht thà, làm tht, nói tht, và sng tht vi nhau. Làm như thế mi hy vng gây được nim tin cho đối tác đầu tư ngoi quc, và h s d chp nhn trong điu kin đôi bên cùng có li (win-win situation).

Mt vài thí d căn bn trong tương lai là, trong k ngh dt may chng hn, nếu để nhà đầu tư ngoi quc tin tưởng và hp tác, h s mang ngun vn, máy móc, công ngh dây chuyn sn xut mi cùng cung cách qun lý mi. T đó, mc sn xut dĩ nhiên s tăng bi phn và mang theo li nhun v cho c hai phía đối tác. Và hơn na, người công nhân ln ln s được ci thin trong lao động như làm ít gi hơn theo tiêu chun lao động thế gii, có đầy đủ chương trình bo him xã hi, và sau cùng đời sng kinh tế ca công nhân s được nâng cao do mc đãi ng ca công ty đã điu chnh mt khi đã có li nhiu.

Mt đim quan trng cn nêu ra đây là nhu cu cn đầu tư ngoi quc trong lãnh vc môi trường. Theo cam kết v dch v môi trường khi Vit  Nam  gia nhp vào WTO là, Vit  Nam  sau bn năm, dch v môi trường có thđược 100% vn nước ngoài được phép hot động Vit  Nam .

Mt điu rõ ràng và chc chn là li gii quyết nhng vn nn môi trường hin ti ca Vit Nam ch làm tăng thêm nguy cơ ô nhim c ba dng ca môi trường không khí, đất, nước mt và nước ngm qua sc tàn phá môi trường do phát trin và không cân bng vic bo v môi trường.

Cho đến nay, nhng nhà đầu tư ngoi quc trong lĩnh vc ny ch có th cp vn không quá 51% ca d án, và công ty nước ngoài phi chp nhn ti thiu là 20% cán b qun lý và chuyên môn người Vit  Nam . Ðiu ny là mt trong nhng yếu t chính làm tt nghn nhiu d án ci t môi trường như thiết lp các nhà máy x lý nước r ca rác sinh hot và phế thi k ngh. Bao nhiêu d án đều b tht bi na chng do nhiu nguyên nhân khác nhau mà hai nguyên nhân chính là do cung cách qun lý ti và nn tham nhũng. D án kinh Nhiêu Lc đã tiêu tn ngân sách trên 200 triu M kim vào năm 2000, và hin ti, năm 2007, cũng trên 200 triu khác b tht thoát do các cty Ði Hàn và Ðài Loan móc ngot vơi tham nhũng. Mc dù đầu tư ngoi quc rót vào cho các d án trên hàng trăm triu M kim trong nhng năm gn đây như d án Bãi rác Ðông Thnh, Gò cát I và II, III, và IV, d án khu liên hip Ða Phước v.v...tt c đã để li và làm cho môi trường ngày càng xu đi.

Ðây mi chính là mt thách thc ln nht cho Vit  Nam . Nói mt cách rt ráo, Vit Nam cn phi m rng cánh ca để cho nhà đầu tư ngoi quc trc tiếp đầu tư ngun vn, thiết b, qun lý và vn hành nhà máy để ri t đó, Vit Nam có điu kin hc hi mt cách chính xác và thc tế hơn qua kinh nghim ca nhng chuyên gia nước ngoài.

 

Thách thc trong ci cách hành chánh

H thng hành chánh chánh thc ca Vit Nam hin ti gm ba cơ chế khác nhau: - cơ chế đảng y gm khong 270 ngàn cán b; - cơ chế công nhân viên chc gm 210 ngàn nhân viên; - và cơ chế ti địa phương gm c đảng y và nhân viên, có độ 280 ngàn. Có th nói c ba cơ chế to thành mt th tc hành chánh trùng lp, và chng cht lên nhau nhiu giai đon. Th tc t đó tr nên phc tp làm cho người dân khó tiếp cn trc tiếp và được gii quyết vn đề mt cách tha đáng.

Tt c vì cung cách đùn vic, chuyn vic qua nhng nhân s khác vì s trách nhim cũng có. Cung cách cường quyn cũng th hin nhiu mt nơi đây, đôi khi vượt khi quyn hn hay lut định ca cán b có trách nhim quyết định s vic. Tt c ch vì cơ chế không rõ ràng và s thiếu minh bch trong khi gii quyết các th tc hành chánh cho "ông ch ca đất nước" là người dân đen.

Vào đầu tháng 4,2007, ti Hà Ni, ông Scott Jacobs, Ch tch hng tư vn Jacobs&Associates, trong hai ngày hi tho dưới đề tài: "Ðơn gin hóa th tc hành chánh: Kinh nghim quc tế và nhng gi ý chính sách cho Viêt Nam" do Vin Qun lý Kinh tế trung ương t chc. Ông đã trình bày mt tham lun v: "Kinh nghim toàn cu v ci cách th chế và qun tr kinh tế trong nn kinh tế WTO", trong đó, ông đã phân tích ci cách th chế (regulatory reform) ti nhiu nước trên thế gii, cũng như gii thiu mt s mô hình ci cách như mô hình "máy xén" (guillotine). Các quy định trong mô hình kinh tế m ny cn phi có để nâng cao năng sut và ci cách th chế để có th đạt được mc tiêu to ra mt th chế chi phí thp, ít ri ro đồng thi bo đảm các li ích môi trường và an toàn sc khe.

Mun đạt các mc tiêu trên, ông nói tiếp, Vit Nam cn phi sàn lc các quy định hin hành, có cơ chế phn bin và tham vn tt để bo đảm các quy định mang li phm cht cao, xây dng các th chế tt để bo đảm cơ s h tng, và sau cùng, v nhân s cn phi được phân nhim rõ ràng, c th, và không th thiếu vng tính minh bch trong nhim v.

Vit  Nam  cũng va đưa ra Ð án 30, tc là Ð án "Ðơn gin hóa th tc hành chánh trên các lĩnh vc qun lý nhà nước giai đon 2007- 2010" do Th tướng Nguyn Tn Dũng ký duyt.

Tuy nhiên, mc dù có nhiu chun b trên giy t như đã nói trên, nhưng trên thc tế, cung cách qun lý ca Vit  Nam  vn còn tn đọng nhiu nan đề cn phi gii ta. Ðược biết, vào cui thp niên 1980, Ngân hàng Thế gii đã c chuyên viên đến nghiên cu vic ci cách hành chánh thí đim tnh Qung Bình trong bn năm. Nhưng kết qu sau cùng ch là con s không vì các báo cáo, đề ngh ci t không được Vit Nam lưu tâm đến. Mt thí d khác cho công cuc ci các hành chánh tht bi khác ca Vit Nam là vào năm 1999, Ð án 112 được bt đầu thc hin mng lưới gia các B, Ngành ng dng công ngh thông tin vào công tác qun lý. Ð án đã tiêu tn trên 4.000 t Ðng Vit Nam, tương đương 2,4 t M kim. Và mi đây, vào tháng tư, cũng chính Nguyn Tn Dũng đã ký thông tư chm dt Ð án vì tht bi hoàn toàn cũng như không quy trách nhim và x pht ai c! Con s 2,4 t M kim đã tan thành mây khói.

Ð bù li vic ny, ngày 21 tháng 5 va qua, Nguyn Tn Dũng va ký kết vi Steve Ballmer, TGÐ Ðiu hành Cty Microsoft mt hp đồng mua bán quyn x dng phn mm nhm thúc đẩy công ngh thông tin trong lãnh vc hành chánh và ngân hàng. Li mt chi tiêu khng l mi s làm tăng s n ngoi quc Vit Nam đã phi bt đầu tr mt phn vn và tin li mi năm trên 2 t M kim.

Vì vy, trong hin ti, mun thc s ci cách, cn phi thanh toán h thng hai chính quyn đang tn ti t trung ương đến địa phương. S nhân viên ca đảng y trong cơ chế chính quyn cao hơn s nhân viên hành chánh trên toàn quc, làm sao có thđược mt s vân hành quc gia n định nếu ch phi ci t hành chánh trong gii công nhân viên chc mà thôi? Nói v ngân sách, dù đây là mt bí mt quc gia, nhưng ch cn nhìn k li chúng ta s thy đảng đang s hu và qun lý mt khi lượng chi tiêu và tài sn khng l so vi tng ngân sách quc gia.

Thêm na, làm sao có th thc hin được ci cách hành chánh khi nn tư pháp không được độc lp, các tòa án ch x theo quyết định ca cp đảng y mà thôi.

điu sau cùng, quân đội và công an phi là công c chung và trung thành ch vi t quc và ch phc v cho nhân dân. Hai cơ quan ny không th nào phc v và trung thành vi đảng cng sn được.

Do đó, Vit  Nam  cn thc hin các ci cách k trên trước khi nói đến ci cách hành chánh để hi nhp vào tiến trình toàn cu hóa ngày nay.

 

Thách thc trong vn đề công nhân và chuyên viên

Căn c theo lý thuyết kinh tế Clarke, s phát tin ca mt quc gia tiến hành qua ba giai đon: giai đon phát trin nông nghip, phát trin công nghip và phát trin dch v. Ti các quc gia k ngh cao, phát trin công ngh và dch v rt cao và chiếm tuyt đại đa s. Như Hoa Ky chng hn hin ti ch có khong mt triu nông dân (0,30% dân s) cung cp lương thc và thc phm cho toàn quc và vin tr khp nơi trên thế gii.

K t khi bt đầu m ca để phát trin, hin ti Vit Nam có 90 khu chế xut (KCX) hay khu công nghip (KCN) và d kiến vào năm 2010 s có thêm 60 KCX và KCN mi. Do dó vn để đặt ra đây là vic đào to và cung ng đủ s lượng công nhân trong nhng ngày sp ti.

Ring ti Sài Gòn chng hn, hin có 15 KCX, trong đó có trên 1.000 doanh nghip đang hot động thu dng 210.000 lao động. Ðến năm 2010, Sài Gòn d kiến tăng thêm 300 ngàn lao động có tay ngh k thut và chuyên môn cao như cơ khí, đin, đin t, công ngh thông tin v.v...

S chuyn dch qua giai đon công nghip đòi hi thêm lao động chuyên môn, nhưng tình trng Vit  Nam  hin ti, có th nói hu hết lao động là lao động ph thông (95%). Vn đề đào to thêm lao động s là mt vn đề ln cho Vit  Nam  trong nhng năm sp ti.

T trng luôn luôn tha lao động tay chân, nhưng li thiếu lao động có tay ngh cao, vì Vit Nam chưa thc s chun b cho vic hun ngh lao động thích ng vi nhng đề án đấu tư phát trin mi: vì vy, thu nhp nhiu đầu tư ngoi quc, xây dng thêm nhiu nah máy sn xut, nhưng li thiu lao động k thut cũng là mt khiếm khuyết ln ca Vit Nam. Thách thc ny là mt trng tâm để Vit  Nam  suy gm và chun b trước khi phi đối mt vi vic con trâu đứng trước cái cày.

Thêm mt tng lp lao động mi na cũng cn phi đề cp nơi đây là gii lut sư. Vit Nam mi va gia nhp vào WTO mà đã có trên 20 v kin trước mt v bán phá giá và tình trng ny chc chn s tăng thêm t đây đến cui năm vì nhng tin tc dn dp v các mt hàng xut cng ca Vit Nam b nhim trùng, cha dư lượng hóa cht độc hi cao, ghi sai thương hiu (gi di),... do đó các v kin theo s không th tránh được. Hin ti, lc lượng lut sư chuyên v mt tranh chp thương mi hu như chưa xut hin. Vi hin trng trên, chc chn Vit  Nam  s phi thua thit trong nhng v kin sp ti đây.

Ðào to mt lut sư chuyên môn trong lãnh vc thương mi quc tế không phi là câu chuyn mt sm mt chiu và cn phi đào to vi mt s lượng ln để đáp ng vi tình thế mi.

 

Thách thc trong kh năng chuyn vn hàng hóa

Vic gia nhp vào WTO đòi hi quc gia thành viên phi có tim lc v chuyn vn hàng hóa hai chiu. VN đã chun b vn đề này như thế nào? Các thông tin dưới đây tương đối đầy đủ để mô t tình trng vn chuyn đường bin ca VN.

Ch bn ngày sau khi được bãi b cm vn năm 1994, công ty chuyn vn hàng hóa APL, Hoa k đã bt đầu hot động tr li cho các tuyến đường M - Vit Nam. Ðây là mt đại công ty trong dch v chuyn vn trên 50 quc gia. T năm 2004, APL đã thành lp thêm hai chi nhánh là Vietnam China Express (VCX) và Haiphong China Express (HCX). Nhng dch v này đã rút ngn thi gian vn chuyn trong nhng năm tr li đây: T Sài Gòn đến Seattle ch còn 15 ngày, và Saigòn đến Los Angeles là 17 ngày. Còn Hi Phòng đến Seattle và  Los Angeles  là 13 và 15 ngày. Ưu đim này đã làm gim giá thành và tăng thêm lượng hàng hóa giao thông do vic gia tăng lượng chuyn vn đi-v.

Trong khi đó, tình trng vn ti đường bin ca VN hoàn toàn không đáp ng nhu cu vn chuyn vin liên này. Theo thng kê, VN có trên 1000 tàu vi tng trng ti khong 3,5 triu tn, trong đó ch có hơn 300 tàu hot động trên các tuyến đường quc tế trong khu vc. Các tàu vn chuyn VN có trng ti dưới 20,000 tn, cho nên không có kh năng gii quyết mc trao đổi hàng hóa đường bin. Và bt li hơn na là giá thành vn chuyn cao và vòng xoay đi-v không đạt hiu qu kinh tế.

Theo thng kê 2005, đội tàu VN ch chiếm 7% s tn trng ti hàng hóa hai chiu mà thôi. Trong lúc đó nhng nước nh láng ging như  Singapore  ch có khong 900 tàu nhưng tng trng ti lên đến 36,5 triu tn. Thm chí, đội tàu ca Campuchia đã chuyn vn gn 5 triu tn, hơn VN hàng triu tn. Do đó, ngay ti sân nhà, đội tàu VN đã b ln áp bi các công ty ngoi quc như Maersk line, NYK, P&O trong dch v chuyn vn du thô và hàng hóa trong vùng.

Nhng thông tin trên cho thy rng VN còn phi đối mt vi nhiu sc ép sau khi gia nhp vào WTO, và nếu không có kế hoch to dng mt lc lượng tàu vi trng ti ln hơn, hun luyn nhân viên qun tr chuyn vn, cùng điu chnh và canh tân h thng qun lý điu hành, thì cuc chy đua cnh tranh vi quc tế s thy VN th hng thp nht.

Vào tháng 12,2007, Ban chp hành Trung ương đảngCS Vit Nam đã ra ngh quyết v "Chiến lược bin Vit Nam đến năm 2020", trong đó đề ra nhng đim chính sau:

- Vit Nam phi phn đấu để tr thành mt quc gia mnh v bin;

- Xây dng các trung tâm kinh tế ln vùng duyên hi gn lin vi các hot động kinh tế bin làm động lc quan trng đối vi s phát trin ca các nước.

Chiến lược còn đặt ra ch tiêu cho năm 2020 là kinh tế bin phi đóng góp 53- 55% cho GDP và 55- 60% cho xut cng ca cà nước.

Chiến lược không nói đến căn c vào d kin nào mà Vit Nam có th đạt được nhng thành tích nhy vt trên mc dù kh năng chuyn vn đường bin ca Vit Nam hin ti như đã nói trên còn quá yếu, kém c nước láng ging là Cambodia. Không đủ kh năng bc d hàng hóa, cũng như các bến cng không đủ sc cho các tàu có trng ati ln, cùng tiến độ bc d còn chm lt... tt c làm cho giá thành ca xa sn phm xut và nhp cng cao hơn giá thành thc s.

Thách thc ny cũng là mt trong nhng ưu tiên cn gii quyết vì Vit  Nam  nng v xut cng hàng nông phm và thy sn. Ðó là nhng mt hàng nng v trng lượng nhưng nh v hiu qu kinh tế.

 

Thách thc trong ngành vin thông và đin thoi di động

Ðây là mt ngành tương đối mi VN mà trong nhng năm gn đây mc tăng trưởng ca vic x dng đin thoi di động tăng t 60 đến 70% hàng năm. Tính đến 2005, tng s đin thoi di động thuê bao c nước đạt được 12 triu. Chính vì lý do đó, các hãng đin thoi ngoi quc như Motorola, Nokia, Siemens, Ericsson, Telenor và Lucient Technologies đã khai thác và ráo riết cung cp dch v VN. Trong lúc đó, VN ch hin din qua năm công ty quc doanh mng di động như Vina phone, Mobifone, Viettel mobile, S-fone, E-mobile đang hot động, và mt công ty mi sp ra mt là Hanoi Telecom.

Ðng trước s xâm nhp ca các đại công ty ngoi quc, t tháng 1 năm 2006 va qua, các công ty VN đồng lot h giá cước, do đó cước vin thông ca VN gim dn và đang mc giá trung bình ti ÐNA, không còn đứng đầu như cách đây năm năm. VN cũng đã d trù vào 2008 s phóng v tinh VINASAT, t đó s to cơ hi cnh tranh nhiu hơn vi các công ty nước ngoài. Và VN cũng d trù c phn hóa (tư nhân hóa) các công ty trên để có th hi nhp vào th trường chng khoán t do.

Nh vào nhng li đim trên sân nhà, VN đã đẩy mnh chương trình vin thông di động, tuy nhiên vi ngun vn không đủ ln, sau khi hi nhp cuc chơi WTO, các công ty ngoi quc có th khai thác sc mnh ngun vn để thôn tính các công ty VN qua các điu kin thun li trong th trường VN, mc dù trong giai đon chuyn tiếp, các công ty nước ngoài ch được đóng góp vn đến 49% và cũng ch được liên doanh vi đối tác VN đã được cp giy phép.

Hơn na, ngoài kh năng ngun vn, công ty ngoi quc còn thế mnh v công ngh sn xut và cung cách khuyến mãi theo cung cách tư bn làm cho công ty VN khó có kh năng đối đầu mt trn ny. Tuy nhiên, VN cũng có th dùng thi gian còn đặc ân 12 năm để làm rào cn hn chế bt s xâm nhp ca các công ty vin thông ngoi quc vào VN.

Cũng cn lưu ý là, hin ti VN chú trng nhiu đến vin thông di động, nhưng không phát trin vin thông "c định", tc là đin thoi dùng h thng dây cáp quang để có th liên lc và thông tin khi có biến động xy ra như chiến tranh hay áp lc ca thế gii tây phương. Vì còn l thuc vào ngoi quc, VN chưa ch động được vic điu hành v tinh vin thông, cho nên vin thông di động VN có th b gián đon, vì các công ty cho thuê bao v tinh vin thông có th ct đứt hp đồng trước sc ép ca quc tế(!) để gây khó khăn cho VN.

Sau v động đất Ðài Loan vào tháng 2, 2007 làm tê lit h thng cáp quang ca Ðài Loan và Vit  Nam  do Vit  Nam  thuê bao. Tình trng ny đã ct đứt h thng đin thoi vin liên ca Vit  Nam  trong nhiu ngày. Sau đó, Vit Nam đã quyết định xây dng h thng cáp quang riêng do cty Hoa K thiết kế av thc hin. Tuy nhiên do tình trng kinh tế chung (nghèo) ca người dân không n định, các h thng cáp quang va được lp đặt li b nhng átu "đánh cá" "đánh cp" hàng trăm hàng ngàn tn dây cáp quang để ly đồng (copper) đem đi bán. Theo ước tình ca Vit  Nam  s tht thoát cho đến nay đã lên đến hàng trăm triu M kim.

 

Thách thc do tâm lý dân tc trước tiến trình toàn cu hóa

T.S Branco Milanovic, kinh tế gia ca Ngân hàng Thế gii (WB) đưa ra nhn định cn suy gm. Ðó là "Toàn cu hóa đã làm tăng thêm s bt bình đẳng gia công dân ca nhng nước giàu nht cũng như gia các quc gia đang phát trin". Lý do làm ông đưa ra nhn định trên là nhng phn ng trái ngược t phía các quc gia k ngh và nhng nước đang phát trin đối din vi s pht trin ca n Ð và Trung Quc.

Ðó là:

- Các cường quc trong WTO "khó chu" trước nhng bước tiến ca TQ và AÐ, dù h cũng thc hin cùng mt chiến lược toàn cu hóa do các cường quc khơi mào.

- TQ và AÐ hin có kh năng cnh tranh trên phm vi toàn cu, nhưng ch có mt phn nh dân cư ca h có cuc sng phn vinh. S bt bình đẳng ngày càng tăng gia dân thành thi và nông thôn, gia min duyên hi và ni địa Trung Quc; nhng bt n chính tr cũng có th t đó mà có.

Ti VN, sau hơn 20 năm m ca phát trin, và sau 10 năm mc tăng trưởng đạt ch tiêu t 7% tr lên, VN phi đối mt vi tình trng môi trường hu như bế tc qua vic tn dng ngun tài nguyên đất đai trong phát trin nông nghip, chăn nuôi và trng trt.

Vic phát trin và xut cng hàng năm 5 triu tn go, thu hi 1,5 t M kim, cũng như vic xut cng hi sn thu hi trên 5 t, có đem li s phn vinh hay ci thin cuc sng ca người dân ÐBSCL hay không? Nhìn vào mc di dân t vùng này vào các thành ph ln, nhìn vào t trng hc sinh bõ hc hàng lot trong nhng năm gn đây, nhìn vào vic chp nhn "làm dâu" người ngoi quc ca các thiếu n min Tây, nhìn vào tt c nhng hình thái t hi nht trong vic buôn người, bán tr con... chúng ta cũng đã có th hình dung câu tr li.

Thêm na, vic khai thác quá độ ngun đất VN s đưa đến nhng thm ha không xa. LHQ mi va cnh giác, nếu VN tiếp tc khai thác như nhng năm va qua, thì trong vòng 10 năm na s có 4 triu mu đất b sa mc hóa.

Ðây cũng là nguyên nhân d báo trước khiến cho tâm lý người dân nhng vùng nông nghip, vùng sâu và xa càng thêm tuyt vng và ngày càng đánh mt lòng t trng để làm bt c vic gì ch vì kế "mưu sinh". Chính h đã xem nh s phn ca chính mình và không còn nim tin vào chính sách ca nhà nước na. Tâm lý trên đã to ra mt thái độ bt cn đời, bt hp tác, hay nguy him hơn na, là có th to ra nhng bt n xã hi vì "cơm áo". T đó có th đưa đến mt bt n chính tr nếu có mt s khơi mào trong tng lp bn cùng này. Ðây cũng là mt cn ngi mà VN cn phi lưu tâm.

 

Thay li kết

S phát trin xã hi ca mt quc gia được đánh giá là bn vng khi tng lp trung lưu chiếm đa s như các quc gia Tây Âu và Hoa K. Và chính tng lp trung lưu ny là tác nhân điu tiết mi biến động kinh tế ca quc gia. Trong trường hp VN, mc dù mc tăng trưởng có đều nhưng đồng thi khong cách giàu nghèo cũng gia tăng, và trong tình trng hin ti, tng lp trung lưu ch chiếm theo ước tính độ 30% chưa đủ để làm cht đệm cho xã hi. Chính hai yếu t ny nói lên cung cách phát trin kinh tế ca VN là chưa bn vng được.

Ðng thi vi vic gia nhp vào ngưỡng ca WTO, VN đã lên tiếng báo động là có th có 600 ngàn công nhân ngành dt may, 300 ngàn công nhân ngành giy da, 400 ngàn nông dân chăn nuôi thy sn có nguy cơ b mt vic vì cnh tranh. Vn đề được đặt ra nơi đây không phi là nhng con s dương tính hay âm tính. Nhưng là vic VN cn soi chiếu vào tình trng hin ti ca quc gia để hoch định hướng hi nhp thích nghi vi tiến trình toàn cu hóa trong đó vic gia nhp vào WTO ch là mt bước trong tiến trình trên.

Qua nhng gi ý v nhng cn ngi căn bn trên, vic gia nhp vào WTO ca VN không phi là mt yếu t đòn by ch yếu to nên tăng trưởng kinh tế quc gia. Ðiu ct lõi là VN cn phi chuyn đổi não trng, xác định rõ chính mc tăng trưởng kinh tế quc gia mi có th to điu kin thun li cho xây dng và thúc đẩy quá trình hi nhp ca VN để được thành công hơn. Ðây mi đúng là mc tiêu ti hu ca vic hi nhp vào cuc chơi ca toàn cu.

Mun đạt mc tiêu, VN cn phi phát trin lành mnh và trong sáng trong qun lý, nghĩa là to ra mt xã hi pháp tr, qun lý bng lut định ca quc hi ch không bng ngh quyết đến t bt c nhân vt cao cp nào trong đảng. VN cn phi bình đẳng và công bng trong mi quyết định v nhân s, đặc bit là nhân s trong vn đề qun lý kinh tế và kế hoch, khuyến khích tư nhân đầu tư ngun vn và cht xám vào công cuc phát trin quc gia chung. Ðc bit là cn phi chm dt chính sách Hng hơn Chuyên, vì đây mi đích thc là mt cn ngi ln nht cho mi tiến b ca đất nước..

Làm được như thế, VN s gim bt gánh nng phá sn ca các công ty quc doanh, kéo theo mc thâm thng ca ngân hàng qua nhng món n "xu". Hai yếu t sau ny là nguyên nhân chính ca tình trng tham nhũng trong nước.

Mt yếu t sau cùng cũng cn cnh báo cho Vit  Nam  là khong cách giàu nghèo ngày càng ni rng so vi trước kia. Ðiu ny chính là mt nghch lý ln trong phát trin. Theo công b mi nht ca Ngân hàng Thế gii vào tháng 3,2007 qua hi tho "Công b báo cáo cp nht nghèo", tiêu chun nghèo ca Vit Nam là 5.766 Ðng/ngày (tương đương 0,30 M kim), trong lúc đó tiêu chun nghèo ca LHQ là 2 M kim/ngày. Khong cách giàu nghèo ngày càng nơi rng ra, và phúc li to ra do phát tran không phân phi đồng đều cho người dân.

Nhng nguyên nhân chính cho t trng k trên là: 1- Vic x dng vn đầu tư cho quc gia không hiu qu làm cho n lc xóa đói gim nghèo không tiến trin như ý mun; 2- Vit Nam phi mt 5 M kim đầu tư đểđược 1 M kim tăng trưởng thay vì 3 M kim như các quc gia đang phát trin trong vùng. Th hi 2 M kim tht thoát đó có phi là do môi trường tham nhũng to ra hay không? Và đây cũng chính là nguyên nhân chính đẩy cao khoang cách giàu nghèo.

Do đó, mun thc s hi nhp vào tiến trình toàn cu hóa qua WTO, Vit  Nam  cn phi thay đổi toàn din và trit để. Cái đuôi "Kinh tế th trường theo chiu hướng xã hi ch nghĩa" đã tht bi hoàn toàn qua nhng chng minh trên. T đây, t gi phút ny, thiết nghĩ, cường quyn cn phi lt b não trng cũ để thay đổi và thành tht vi chính mình. Thay đổi kinh tế không chưa đủ, cn phi thay đổi toàn din nhng vn đề ca xã hi, tđộc quyn lãnh đạo, căn nguyên ca tt c nhng bế tc ca Ðt Nước hin ti. Trong giai đon chuyn tiếp còn gi là thi k quá độ, người cng sn thường hô hào là tiến nhanh, tiến mnh, tiến vng chc lên xã hi ch nghĩa bng con đường "kinh qua" giai đon tư bn ch nghĩa hin nay. Nhưng đây, ch là nhng bước tiến "c đin" ca mt quc gia đang phát trin đi lên tư bn ch nghĩa thi phôi thai vào đầu thế k 19. Ðó là bước đầu ca cách mng cơ khí và công nghip mà chính người cng sn đang d dm và mò mm hc con đường ny trong gượng ép và dưới sc ép ca s sng còn ca mt tng lp tư bn "đỏ" mi.

Sau nhiu thp niên sng trong chiến tranh, sau hơn 32 năm phát trin trong hòa bình, rõ ràng cơ chế qun lý bao cp cũng như cơ chế qun lý theo cung cách phát trin th trường t do theo định hướng xã hi ch nghĩa cho đến nay đã đem li cho người dân được gí? Có chăng là tuyt đại đa s dân chúng ch cu mong hàng ngày được tha mãn nhu cu sng còn bc thp nht là miếng cơm manh áo.

Bao gi người dân Vit mi có th bước thêm mt bước na để đạt được các nhu cu cao hơn như được sng trong an bình, được trân trng, và sng có lý tưởng để góp phn vào công cuc đóng góp cho quc gia!

 

Mai  Thanh Truyết ,  California  25-8-2007

 

=END=

 

5- Tham Kho

 

- NGUY N BC  SƠN, điên hay tnh khi viết v thân phân mình Qua người lính VNCH

 

Mường Giang

 (VNN)

 

Chiến tranh Vit Nam coi như tm chm dt v phương din quân s sau ngày 30-4-1975, thì mt cuc chiến khác đã bùng n ln trong dòng sinh mnh ca dân tc. Ðó là cuc chiến v ý thc h gia nhân bn, t do và xã hi ch nghĩa, dù rng tư tưởng Mác-Lê và chế độ cng sn đã ln lượt b tan biến khp nơi trên thế gii, nht là tai Liên Xô, Ðông Ðc, Ðông Âu... kéo theo s sp đổ ca bc tường ô nhc Bá Linh. đâu cũng vy, thng làm vua, thua là ngy. Hà Ni thng trn nên tr thành ch nhân ông toàn vùng, đem cái mô hình văn hóa vô sn chuyên chính ca min Bc lc hu, di gian, không có tình người, bt ép k chiến bi VNCH phi nhi nhét, tiếp thu. T đó c nước nm tay nhau, k sau người trước chìm sâu trong vũng bùn ô uế ca thiên đàng xã nghĩa.

Qua cuc đổi đời tn tuyt, không biết còn được my ai chu nh li cái thi xưa cũ, chính ta đã làm ta mt nước. Tht vy, t ngày cng sn quc tế khai sinh ti VN vào năm 1930 ti nay, lúc nào các lãnh t đảng, t H chí Minh ti Trường Chinh, Lê Dun, T Hu, cũng đua nhau lp thuyết v vai trò ca nn văn ngh đảng, như th vũ khí trí tu ánh sáng, để giết gic, để chiến thng và dùng ni hãi s, khiến cho người phi thi hành. Trái li min  Nam , văn hc được s dng không hơn, không kém mt món hàng thi thượng. Tàn nhn hơn, còn có mt ít người sng ký sinh trên thân th đau thương ca m Vit  Nam , mà li tưởng như mình là k ngoi cuc bên l trách nhim, dng dưng nhìn gic gây tang tóc, kh đau cho đồng đội, đồng bào. Ging như mt s ln văn ngh s min  Nam  trước năm 1975, NGUYN BC SƠN, thc tế không phi là mt người lính VNCH, nhưng đã t khoc cho mình chiếc áo lính để có lý do phn đối chiến tranh. Ngoài ra còn lác đác đưa vào thơ mt vài ch nghĩa nhà Pht, khiến cho xung quanh cũng ngt ngưởng theo. Hi ơi gia cái b đời lúc đó đang sôi sc bom đan, máu la và xác người, bng lng lng có my ông người g, trên mình khoc áo lính, chp tay thanh thn ch chim b câu trng hin ra hay đấm ngc đòi hòa bình tc khc, coi chính nghĩa như chuyn hão huyn, sng kh khà quanh ba tic nhân sinh. Thái độ đó, nếu không phi ca người điên, thì chc là hành động ca nhng k vô tâm, tht chí nên đâu cn nh ti s thế thăng trm:

 

'...bi kch ca b con tôi

là bi kch ca hai thng tây den

cùng đi kiếm con mèo đen

trong đêm đen mù mt...'

(thơ NBS-).

 

Nhưng dù gì chăng na, nhà thơ vn còn khá hơn nhiu nhiu người trong cuc sng bng cái bã hư danh phù phiếm, vì ông đã hóa thân vào người lính chiến VNCH, nói lên được mt phn ngàn cái thê thiết gian truân ca kiép lính.

 

+ Hai cnh đời trái ngược trong dòng văn hc chiến tranh Vit  Nam

T sau hip định Genève chia đôi đất nước vào tháng 7-1954, trong khi chính ph min Nam dn hết nhân vt lc để kiến to non sông, mang m no hnh phúc cho muôn dân, thì trên đất Bc, không khí chiến tranh gn như nguyên vn, điu này cũng d hiu, vì Hà Ni lúc nào cũng phi trường k chiến đấu trong thân phn, mt mũi xung kích ca cng đảng quc tế. Bao nhiêu khuôn vàng thước ngc ca Mao trch Ðông ban truyn t năm 1942 ti Diên An, đều đước các đảng viên cao cp mang v VN xào nu li thành cái lý thuyết ch đạo văn ngh tp th vô sn chuyên chính. Sau cùng để cho hp vi hoàn cnh tng giai đon chiến tranh, nhng lp thuyết đề cương văn ngh mi li tiếp tc ra đời như thi đua ái quc và ch nghĩa anh hùng, qua cái bình phong hi văn ngh gii phóng min Nam, gii văn ngh Nguyn đình Chiu...

Ðc văn biết người, nhưng trong dòng văn hc min Bc, thì ch cn nhìn ta sách cũng đủ biết hết ni dung. Tt c các văn thi sĩ đã thành danh thi tin chiến như Nguyn Tuân, Nguyên Hng, Nguyn công Hoan, Thanh Tnh, Cù huy Cn, Thế L, Xuân Diu... cho ti nhng người mi ni như Nguyn Ngc, Lê Lu, Nguyn Sáng... k luôn nhóm cng sn đang nm vùng ti min Nam như Giang Nam, Ðoàn Gii, Nguyn văn Bng... đều viết theo đơn đặt hàng, đằng đằng sát khí, c võ hn căm, phân chia bn thù, chng M, chng ngy để cu nước. Vì là nn văn hc chuyên chính, nên mi người viết gn ging nhau, cách mng đánh đâu thng đó, còn M-Ngy thì thua chy bò càng, máy bay b bn rt liên tc và người chết như r. Tóm li người làm văn nghn Bc ch như mt cái máy hay con vt ca đảng, không biết đau lòng trước mi hoàn cnh, không có cm xúc nhưng phi biết đề cao để làm sáng chói tính đảng, tính giai cp, tính siêu vit ca xã nghĩa. Không có cái ta hin hu đây mà ch có tp th, ch có nim vui chung do đảng quyết định, còn mi th khác phi ct gi trong đáy lòng, hó hé, kêu than s b mút mùa ci to.

Bao nhiêu năm tri phi ba đặt, la di, t tr nít cho ti k bc đầu để tem phiếu mà sng. Ri nhà văn, thi sĩ còn phi biết hèn cúi, nnh nt để yên thân, khi b h tng công tác hay tng vào  Nam  làm bia đỡ đạn. Mt vài con chim lc đàn, vô tình hay c ý bay lch bu tri, s b trng tr không thương tiếc, nhng Nguyn Kiên Giang (nm vùng), Hoàng minh Chính, Nguyn Duy, Phm tiến Dut, k c Vit Phương, thư ký ca Phm văn Ðng, làm thơ, viết văn lch hướng đảng đều b nghiêm pht. Dòng thơ phn kháng ca Nguyên chí Thin hay Bút Tre chng qua cũng ch là nhng con đom đóm, cho mt chút ánh sáng le lói, ri li vt tt trong bóng đêm trùng trùng:

 

'... anh đi công tác Pơy

Cu dài ging đặc, biết ngày nào ra..

Anh đi công tác Buôn Me

Thut xong mt cái li v vi Em...

Ch em du kích tài thay

Bn tu bay M rơi ngay ca mình...

(Bút Tre)

 

min Bc, thiên đường xã nghĩa là thế đó, trong khi ti min  Nam , dù b chiến tranh, mi người vn có hoàn cnh t do ti thiu để sáng to theo ý mình, cũng như không h có dòng văn ngh mt chiu hay chuyên chính. Bi vy mi có trăm hoa đua n, t văn chương chng cng lúc đầu, sau đó thành chng chiến tranh dù chiến tranh được cng sn mang t min Bc vào. Cũng do chiến tranh quá dài và dai dng, nên ai cũng bun phin và chán ghét chiến tranh. Rt cc, chính ph và người lính min  Nam  phi gng mình ôm đồm tt c, trong lúc hu phương buông th hng h. Mi người gn như bế tc và ch còn biết bơi li quanh qun trong kiếp sng hin sinh. Gia lúc thi cuc quay cung theo tiếng bom đạn, thì mt bn ký sinh đứng ngoài l cuc sng kh đau ca min Nam, li dng t do, nhân danh tôn giáo, khơi dy trong lòng phin mun ca nhng người trong cuc bng trò h phn chiến, chng chính ph, chp tay cu nguyn cho b câu trng hin hình trên bu tri min Nam, trong lúc xe tăng, đại pháo và c triu b đội min Bc đang hin din.

Trước năm 1960, trong cnh thanh bình khp chn ti min Nam, chiến tranh tht s tm vng bóng trên chiến trường, nhưng trong văn chương ch nghĩa min Nam, nó có hin hu bên cnh các tác phm khác viết v tình yêu, tui tr, phong tc và triết lý. Sau đó Sáng To ra đời, bt đầu mt cuc phá phách, gây xáo trn trong th trường ch nghĩa mt thi, dù thc tế h ch là nhng k đi tiếp con đường vch sn ca phong trào thơ mi, ca tiu thuyết hin sinh, ca nhóm đệ t cng sn quc tế đả tàn ln ti VN vì s thanh trng ni b. Nhng thơ văn sáng tác ca Thanh tâm Tuyn, Quách Thoi, Tô thùy Yên, Duy Thanh,.. mang cái ám nh ca chiến tranh, dù trong tưởng tượng lúc đó, để có cái c sng hin sinh, cá nhân, triết lý siêu hình.. như kiu cách ca các triết gia tây phương Albert Camus, Alain Robbegrillet, Nathalie Sarraute... nghĩa là phi sng cho cái bn ngã riêng mình vì hoài nghi hết mi người chung quanh. Nhưng trong cái không khí sng chết mc bây, may thay đã thy xut hin Nhã Ca (đêm nghe tiếng đại bác, người tình ngoài mt trn, giãi khăn sô cho Huế.), Ý Uyên (bão khô, tượng đá sườn non, nga tía), Dương nghim Mu (địa ngc có tht, khi người chết có mt...) Trang Châu (y sĩ tuyn tuyến), Văn Quang, Ð Tn, Võ hu Hanh, Phan nht Nam, Vũ ng Chiêu... viết v tình yêu, tình đồng đội và thm trng chiến tranh, bng lương tâm ca người cm bút trong cuc.

Thế ri xy ra cuc binh biến 1-11-1963, tiếp ti ba năm xáo trôn, xã hi min Nam bt đầu quy cung trong cơn lc ca bn lon tướng kiêu tăng, to cơ hi cho cng sn min Bc tri dy và hin din trùng trùng khp ngõ ngách VNCH. Nhng trn đánh đẫm máu, nhng cái chết ca đồng đội, s thương vong đổ v ca đồng bào trong vùng chiến nn, cng vi cnh l lăng, tham nhũng, trò lng hành ca đám lãnh t đô thành... và cuc sng sa đọa theo đồng đô la M, làm cho tui tr và gii trí thc tr thành mt lòng tin, hoài nghi tt c, nên lao đầu vào cuc sng hin sinh không bến b.

Tường đổ thì bìm leo, mt s cng sn nm vùng như Sơn Nam, Vũ Hnh, L Phương, Lưu Nghi, Vân Trang, Minh Quân, Nguyn ngc Lan, Nht Hnh, Thế Nguyên... trên các t Hành Trình, Ði Din, Tin văn, Ðt nước... liên tc t cáo chính quyn tham nhũng, bt công, đòi liên hip vi cng sn. Trong khi đó, Văn và Bách Khoa cũng đăng nhng bài thơ phn chiến ca lp người mi ni sau năm 1970, mà ghê rn nht là Ngy Ng.. bôi bn danh d ca QLVNCH mt cách không nhân nhượng.

Còn gì bi thm hơn cho nhng người lính đang cm súng chiến đấu, để bo v quê hương, li b nhng tên phn chiến như Ngy Ng mt sát: 'chúng tôi là mt th quân đội vin chinh.. và quê hương bát ngát này không cn đến bn vin chinh...' văn chương st máu, phn bi kiu này, nếu sng dưới chế độ cng sn, liu y có còn mng để sng, ch đừng mơ tưởng để viết. Ðó là mt tht ca hai cnh đời trái ngược. Người min Nam như vy, ti sao chúng ta không mt nước?

Tóm li đây là nhng phn t mò trăng đáy nước, ù ù cc cc trong mt ch nghĩa hư vô, bi quan, bt mãn, sut cuc đời ch qun quanh là nhng cây láo lếu, ch sung rng ngoài hiên... Ri thì gic ti, ngoi tr mt s tuy lo mép ch nghĩa nhưng biết khôn đã ôm chân M chy, để còn có cơ hi tiếp tc chuyn dài phn chiến hi ngoi. Hu hết văn thi sĩ ln ca min Nam, bt chp phn chiến hay chiến đấu, đi lính tht hay là lính đào ng, trn quân dch, vua, quan, sĩ th, công chc, thường dân, tr Dương văn Minh, Nguyn văn Huyn, Nguyn Mng Giác, Nguyn Xuân Hoàng.., đều được đi ci to, để biết khôn như người min Bc, có trách nhim và bn phn con người khi được làm người. Song song vi s sp đổ vt cht, các giá tri tinh thn ca min Nam, cũng b xóa b tn tuyt bng các nghi định và chiến dch đốt sách chôn hc trò kiu bo chúa Tn Thy Hoàng, Mao Trch Ðông, Giang Thanh. Ngày 20-8-1975, Lưu hu Phước m màn cuc quét sch nh hưởng tư tưởng và văn hóa phn động ca thc dân mi, tháng 3/1976 bt đầu thanh toán văn ngh s min nam, trong s này không ít người đã góp công vi cng sn min Bc:

 

'... tôi t đó cht đau tng khúc hát

thương v đâu và gi nh v đâu

nước trôi đi bóng trăng còn li

mt vng trăng bc la trong đầu...'

(thơ ca Hc thành Hoa)

 

+ Nguyn Bc Sơn, điên hay tnh qua thân phn người lính VNCH

Nhà thơ Nguyn bc Sơn sinh ti Phan Thiết, tnh Bình Thun, tên tht là Nguyn văn Hi. Thu nh hc hành dang d vì hoàn cnh gia đình ch có m, còn người cha tp kết ra Bc năm 1954. Chính cái bút hiu Nguyn bc Sơn, theo s th l ca đương s, là để nh v người cha Vit Cng đang phc v ti rng núi Bc Sơn, Bc Vit. Mt lý do khác khiến Hi b hc sm, vì sc khe yếu, tinh thn bc nhược khác đời, điên điên, tnh tnh bt thường. Ðây cũng là cái phn phúc ca tri ban, cho nên ch trong mt sm mt chiu, khi bài thơ 'chiến tranh Vit Nam và tôi' được Bách Khoa đăng vào đầu thp niên 1960, đã đưa Nguyn bc Sơn lên đài danh vng, v mt làm thơ phn chiến và thin v. Sau năm 1975, người cha tp kết tr v, ngoài cái già nua ca mt phn đời sng bng tem phiếu, còn đeo theo gia tài ca đảng ban phát qua cuc hôn nhân xã nghĩa. Cũng k t đó, nhà thơ mi chu m mt, qua tiếng khóc nc n nghn ngào ca m, mt đời, khóa cht hn xuân để làm sương ph, nuôi con, đợi chng ngoài quan tái, và nhc nhi là cái chết ca người cha VC đã b VC thanh toán ni b qua mt tai nn lưu thông được dàn dng ti Ng Ba Bình Tuy Phan Thiết.

 

'... b tôi qua đời đúng năm năm,

tôi viết bài thơy

để tâm s mt người khut núi

thu sinh tin

ông rt thương tôi

đúng là hai người đàn ông có b ngoài lãnh đạm

b tôi ước mơ làm cho loài người sung sướng

... cùng bn bè đi làm cách mng

ông làm cách mng chng nào

thì loài người càng thêm sc máu...'

(thơ NBS-2002).

 

Vì lý do sc khe nên nhà thơ không b đi lính như bn bè cùng la tui, nhưng không biết trong mt phút ngu hng nào đó li vào làm thông dch viên cho toán A lc lượng đặc bit đang hot động ti tri Phi H. Bi vy trong sut dòng thơ viết v lính, tác gi ch nói ti mt khu Lê hng Phong ca VC Lương Sơn, Bình Thun mà thôi. Sau khi tri LLÐB gii tán, Nguyn bc Sơn cũng giã t vũ khí cho ti tháng 4/1975.

Tri Phi H, đơn v ca Nguyn bc Sơn, nm sát quc l 1, ti xã Ch Lu (Hòa Ða), cách Sông Mao chng 2 km và lin vi mt khu Lê Hng Phong. Nơi này trước là doanh tri ca Trung đoàn 42, SD 22 BB, đã di chuyn lên cao nguyên. Tháng 2/1962 toán B3 ca đại úy Trnh văn Vin v tiếp thu tri trên, thì tình hình toàn vùng rt ti t, ban đêm VC thường kéo v các xã quanh vùng t chc biu tình, din kch, trong lúc đó ÐPQ Hòa Da, cũng như TTHL/ÐPQ-NQ Sông Mao pht l vì không mun biết ti chuyn bên ngoài. Ð đáp ng nhu cu chiến trường, tri Phi H được phép tuyn m tân binh, thành lp mt tiu đoàn dân s chiến đấu (loi lính ăn lương M, không có s quân), dưới quyn ch huy ca LLDB gm M và Vit, Nguyn bc Sơn làm thông dch viên cho c vn M. T đó, tri luôn luôn t chc các cuc hành quân vào sâu trong mt khu, tiu đoàn DSCÐ/LLÐB được mang danh hiu là TÐ 10 nhy dù, do đại úy Vin ch huy, dĩ nhiên Sơn cũng phi theo c vn M trong các cuc hành quân trên:

 

'... khi tao đi ly khu phn

mày đi mua rượu đế Nùng cho tao

chúng mình nhu để tr hao

by ngày sp đến nghêu ngao trong rng...'

(chiến tranh VN và tôi-NBS 1962)

 

Ngoài ra, LLDB còn phi hp vi Tiu khu trưởng Bình Thun lúc đó là Trung tá Nguyn quc Hoàng, lp các trung đội ÐPQ ti các p chiến lược các qun Phan Lý Chàm, Hòa Ða, Hi Ninh, để bo v làng xóm ca h. Năm 1962, b trưởng QP Hoa k là Mc.Namara đã ti tn xã Lương Sơn thăm LLÐB và rt hài lòng v vic tri Phi H dit được ngun nước trong mt khu ti Bu Sen, Bu Trng, khiến gn như toàn b VC trong mt khu phi rút đi nơi khác vì không đủ nước ngt để ăn ung, ch để li các toán du kích nh quy ri mà thôi:

 

'tướng gii cm quân trăm trn thng

còn ngi hành quân động Thái An

cát lún bãi mìn rng lưới nhn

mùa khô thiếu nước lính hoang mang.

 

Ðêm nm ng võng trên đồi cát

Nghe sóng rng xa n cc cù

Cht thy trong lòng mình bát ngát

Ni bun sương khói ca mùa thu...'

(mt thư Lê hng Phong - NBS -1962).

 

Lc lượng VC bây gi còn tr li ti Lê hng Phong chng hai đại đội do Ích Reo, người thượng ch huy:

 

'bui chiu ung nước dòng Ma hý

thng Xuân bn chết thng Mang Khinh

hi ôi sng chết là mưa nng

gió ti mưa đêm ch lnh mình...'

(tho khu- NBS-1962)

 

Ð khai t cái huyn thoi chiến khu LHP, mt cuc hành quân qui mô hn hp gia LLBC tri Phi H, TÐ 10 nhy dù (DSCD Lương Sơn) cùng tiu khu Bình Thun, hai mt tn công và san bng mt khu. Dân chúng trong vùng b VC km kp lâu ngày, nay mi được gii thoát và được định cư ti Lương Son, Long Thnh...

 

'đoàn quân anh đi, nhng bóng cp vn

gân mt đỏ lnh như tin sc mt

bn chuyến di hành mt ngày mt ngt

dng quân đây nói chuyn tiếu lâm chơi...

(chiến tranh VN và tôi- NBS-1962)

 

Ngày 15-3-1964, tri Phi H đóng ca, bàn giao li cho tiu khu Bình Thun, tiu đoàn dân s chiến đấu cũng được cãi thành lc lượng ÐPQ tnh, và Nguyn bc Sơn cũng giã t ngh thông dch viên cho M t đó, để:

 

'... ngày vui đời lính vô cùng ngn

mt tri thot đã phương tây

nếu ta l chết vì say rượu

linh hn ta chc s thành mây bay

(mt khu Lê hng Phong-NBS-1962).

 

Ðây không phi là mt bài viết để phê bình thơ, nên không nói ti chuyn hay d, phương chi Nguyn bc Sơn trước năm 1975, đã là mt ngôi sao bc đẩu trong dòng thơ min  Nam  ca thi k 1960-1975. Tht vy, khi đề cp ti phong trào thơ mi ngoài Bc, nhà thơ Trn Huyn Trân được coi như tin phong đóng góp trong vic canh tân th thơ lc bát, sau đó có Bùi Giáng, Viên Linh và Du t Lê nhưng chính Nguyn bc Sơn trong cái khùng điên, mê tnh, cái ging hào sng ngang tàng đã thi mt lung gió mi trong thơ. Ngoài ra khi bàn v cái riêng và cái chung trong hn thơ Nguyn bc Sơn, các nhà phê bình thơ đã đặt vn đề vì sao trước năm 1975 và sau này hi ngoi, vn có nhiu người còn ưa thích đọc thơ ông? Ðây cũng là nét đặc d ca người Phan Thiết, cái ngông nghênh ca người lính VNCH thu nào, và trên hết là cái bình dân ca người Vit  Nam . Ðã mt hết ri, thì thôi hãy góp nht li cái âm vang su lng ca mt thi làm lính nghênh ngang nơi vn no đường đất nước, mà Nguyn bc Sơn phô bày trong khi say tnh, hư thc:

 

'... k thù ta ơi, nhng đứa xâm mình

ăn mui đá và hăng say chiến đấu

ta vn hin khô, ta là lính cu

đi hành quân, rượu đế vn mang theo

mang trong đầu nhng ý nghĩ trong veo

xem chiến cuc như ti tri ách nước

(thơ NBS)

 

Ngoài ra gia cái di gian nhân thế, gic đội lp tu hành làm hoen chn thanh tnh, nhng người lính như Tô thùy Yên, Nguyn bc Sơn, Nguyn đức Sơn (Sao trên rng, người Phan Rang), cũng mang cái hương thin ta rng trong thế gii thi ca bng thái độ ngt ngưỡng trong cuc sng hng ngày, coi đời như có như không, đời đã không có ta hin hu thì vướng vn làm gì.

Mi dây, Nguyn bc Sơn t Phan Thiết có gi ra my bài thơ được nhóm thư quán đăng ti gm có ba bài: giai nhân và sách v, tâm hn tr thơ và chuyn hai b con tôi. Ðc thơ ca người lính ngu hng năm nào, đã cho ta thy ngay hai hình nh bi thm nht ca con người nơi xã nghĩa: tuyt vng và lm đường. Cái ni ăn không ngi ri ca đám giang h nơi quán cà phê, khi tác gi mang tin đi ht tóc, sao mà thê thm quá, dường như đâu cũng đìu hiu đất Hán-H, vi gió thu phong, i Nhn Môn, hn t x, đám phù bình, mng Hoàng Lương... Ôi thôi toàn là nhng cnh đon trường vi bát cơm tân kh trong tù ngc, câu chuyn năm năm khiến git mình. Ðc thơ mi thy não lòng, vì trước đây, Nguyn bc Sơn ging như b ước mơ làm cho loài người sung sướng, cho cõi đời tt đẹp, nên trong thơ không h có cái hin tượng lc lm khi ta câu con đú, người câu đẽn, hoc tuyt vng trong cái thiên đàng mà lúc nào ngày cũng mun tàn, tri c nhá nhem và đêm đen bít li v. Tt c dường như ch là tiếng th dài héo ht ca mt kiếp người, gi không cn phi che đậy, làm dáng như mt s người trong cuc:

 

'khi gã Yêu Ly đâm Khánh K

đâm trúng phi trái tim mình

sông Mường Mán không dung hào kit

muôn đời bóng núi đứng chênh vênh'

 

Tóm li Nguyn bc Sơn bui trước tng là nhà thơ ln, dù b xếp trong mt hàng ngũ nào chăng na, thơ ông tđã là mt nhân chng, vô tâm hay hu tâm đứng v phía nhng người lính quc gia chng cng sn bo v quê hương min Nam, trong sut hai mươi năm (1955-1975) khói la. Ðy cũng là mt phn thưởng vô giá dành cho thi nhân, qua nhng câu thơ bình d viết v lính, li âm vang sâu lng mãi trong lòng người. Cho nên nhng người lính già hôm nay hay nói v Tô thùy Yên, Nguyn bc Sơn, Phan Lc Tiếp, Phan Nht Nam... là h mun nh li chính mình ca mt thi tui tr, gươm đàn na gánh, giang sơn mt vùng... thế nhưng ch qua mt cuc đổi đời, đã tàn phai héo ln thm thê:

 

'ta v cúi mái đầu sương đim

nghe nng t tâm lượng đất tri

cm ơn hoa đã vì ta n

thế gii vui t mt l loi...'

(thơ Tô thùy Yên).

 

Trong ta, t dưng bun quá đổi, nghe xót xa đời. Ba mươi hai năm qua ri, nhìn li không thy gì mi m trong tâm hn người VN ngoài ni bun nhược tiu và thân phn đói nghèo. Ðt nước may mn không còn chiến tranh và được "thng nht" nhưng người dân vn không có t do để sng theo cuc sng ti thiu ca kiếp người. Cho nên đừng trách nhng người làm văn ngh sĩ trong nước luôn s m ming mt quai khi sáng to. Nếu có trách là trách nhng người đang sng t do nơi nhng no đường hi ngoi, qua thi gian vin x, nhưng ch vì tin và chút danh hão mà không dám m ming hay vn c un cong ngòi bút để ca tng HCM, vì s mt quai cng sn làm sao bán buôn các sn phm hay thung thăng tr v hưởng th.

Ðó mi chính là ni bi thm ca kiếp người VN -/-

 

Tháng 8-2007

ti Xóm Cn

MG

 

=END=

 

6- Câu Chuyn Vit  Nam

 

- Thm kch và hài kch

 

Văn Quang

 (VNN)

 

Không hn mà gp, trong tun va qua, ti Vit  Nam  có hai chuyn làm xôn xao dư lun, đồng thi cũng gây phn n trong lòng người dân. Mt chuyn xy ra ti Ðà Nng và mt chuyn xy ra tn bên x Hàn Quc. Có l nhiu bn đọc đã biết đó là chuyn gì. Tuy nhiên có điu đáng chú ý là hai s vic đó đã phn nh trung thc cuc sng ca người dân thành th và người dân thôn quê, nht là cuc sng vương gi ca con ông cháu cha và người dân nghèo lương thin rõ nét như thế nào.

Nếu cu m tác oai tác quái sân bay Ðà Nng "hùng hn, vương gi" được che chn k lưỡng bao nhiêu thì cuc đời cô gái ly chng Hàn Quc b anh chng sát hi thê thm, và cô đơn by nhiêu.

Hai nghch cnh y vô tình "gp nhau" trong cùng mt thi đim, do đó dư lun có cơ hi nhìn rõ hơn và phán xét chính xác hơn v cuc sng và "s phn" ca người dân VN hin nay. Nhng mnh đời được sinh ra trên cùng mt mnh đất, được hưởng th cùng mt nn văn hóa, cùng có chung mt lch s dân tc, nhưng li trái ngược nhau như tri vi đất, như cp vi giun. Cái gì đã làm nên s khác bit y? S bt công ca xã hi hay s lng hành ca quyn lc? Xin để bn đọc t tr li.

 

Thông tin t đâu?

Ð d dàng nhn định, tôi xin sơ lược tường trình v hai câu chuyn y. Trước hết là chuyn ca cô gái ly chng Hàn Quc b giết hi.

Ngày 9-8, Ðài truyn hình KBS phát sóng v v cô Hunh Mai b Jangamuke- chng cô - sát hi dã man, ch vì cô mun được tr v Vit Nam. Sau 8 ngày b giết, người ta mi phát hin xác nn nhân trong tng hm căn nhà ca Jangamuke phường Munhoa, thành ph Cheonan (Hàn Quc).

Sau khi sát hi v, Jangamuke đã b trn và ngày 5-8 b Cnh sát thành ph Cheonan bt giam

Ngày 18-7 va qua, xác nn nhân được ha táng và tro ca Mai hin đang được lưu gi ti Cheonan. S vic này ngay lp tc gây chn động dư lun Hàn Quc và sôi sc ti VN cũng như Vit kiu hi ngoi và trên toàn thế gii.

Cn phi khng định ngay, người Vit  Nam  chúng ta trong nước cũng như ngoài nước biết được ngun tin đau thương này là do chính nhng thông tin t Hàn Quc, ch chng phi ca "Ði s quán VN" hoc mt ngun tin nào ca Vit  Nam . Gi th không có nhng ngun tin t Hàn Quc thì liu chúng ta có biết hay không hoc đến bao gi mi biết? Và đây có phi là ln th nht nhng v vic bi đát như thế xy ra không và còn có th xy ra đâu na? Hàn Quc, Ðài Loan,  Trung Quc ,  Malaysia ,  Singapore  là nơi có rt nhiu, rt nhiu nhng cô gái VN b mang bán dưới hình thc môi gii hôn nhân? Không ai tr li câu hi đó.

Chúng ta phn n vi hành động thú vt ca gã chng Hàn Quc nhưng nên cm ơn nhng người làm thông tin Hàn Quc đã đưa ra thông tin này. Dù đã có rt nhiu người Hàn Quc t thái độ phn n, lên án hành động điên r ca người "đồng hương" ca mình, nhưng dù thế nào thì cái nhìn ca người Vit Nam vi nhng người đàn ông Hàn cũng mt đi nhiu tình cm và nhng gic mơ x Hàn cũng đã tr nên ti tăm. Mc du đó ch là hành động ca mt cá nhân, nhưng ít nhiu nó làm tn hi đến uy tín ca c mt dân tc. T hơn mt thp k nay, nhng cun phim Hàn Quc mang theo hơi th, cách sng, phong tc, l giáo cũng như đời sng thường nht ca người Hàn đã mang đến cho nhiu khán gi Vit Nam nhng cm tình sâu đậm và không thiếu gì nhng cô gái thôn quê mơ ước được sng trong môi trường tt đẹp đó. Song đến nay thì dường như h đã hiu ra đó ch là phim nh. Ði sng qua phim nh được tô son v phn khá nhiu. Nó khác hn vi thc tế. Nó còn nhiu điu bí n phía sau nhng phong tc, nhng tính cách, nhng thói quen ca con người trong xã hi đó. Nhng bí n y luôn là mi nguy cơ rình rp tng ngày tng gi trong mt cuc sng chung gia mt người dân tc này vi dân tc khác. Ðến ngay người trong mt nước nhưng khác vùng, như gia min  Nam  và min Trung, cũng đã có nhng khác bit, đừng nói đến mt đất nước xa xôi mà ta chng biết đến bao gi.

 

Bt ngun t đâu?

Thm cnh ca Hunh Mai xy ra chính là vì nhng khác bit y. May mà trước khi chết Hunh Mai còn để li mt lá thư. Nếu không, có l s chng ai biết được chuyn gì đã xy ra. Lá thư ca Hunh Mai viết trước khi b sát hi mt ngày và để trong hc bàn, chng cô đã không phát hin. T đó chúng ta mi biết được mt s chi tiết để nhìn ra s vic. Tt nhiên, "thư bt tn ngôn", Mai không th k hết nhng gì cô đã phi âm thm chu đựng:

"Em rt bun vì chng ca mình, khi đến Hàn Quc em đã không biết đời sng Hàn Quc ra sao. Khi em bun anh, anh phi hi em lý do ch, anh gin em sao? Anh không biết rng khi khó khăn thì c hai đều phi bàn bc vi nhau và anh phi che ch cho ph n sao? Khi em mt mi, gp khó khăn, em mun nói chuyn vi anh, nhưng mi khi tr v nhà anh đều thy không vui. Mc dù em nh tui hơn anh nhưng chúng ta phi sng cho nhau tình cm v chng ch...".

Mai còn viết: "Tht s là em mun v li VN. Em mong rng ước mơ ca anh s thành hin thc và mong anh sng đàng hoàng. Khi v VN em s làm li t đầu và đối x tt vi ba m em".

Không cn phi đọc hết lá thư, ai cũng có th hình dung ra cuc sng "địa ngc" đó ca người v VN như thế nào trong mt đất nước xa l vi người chng lnh lùng vô cm. Nhng dòng ch chân thành mc mc đó vi ni ước mong ln nht là được "nói chuyn vi chng" ch chưa nói đến mt s thông cm nào. Mt ước mong rt đơn sơ không th thc hin được, chưa phi là vì cái hàng rào "bt đồng ngôn ng" mà vì chính lương tâm con người. Ngay t khi bước chân vào nhà chng, Hunh Mai đã b chng bt nht trong nhà, không cho tiếp xúc vi hàng xóm. Mai mun đi hc tiếng Hàn chng cũng không cho đi. Mai c hi điu gì liên quan đến tiếng Hàn là b chng chi bi, đánh đập...

Thái độ này ca người chng bt ngun t ý nghĩ và cũng là s tht, khi anh ta đối vi v ch như mt món hàng mua ngoài ch tri. Hay nói khác đi là không khác gì đi ch mua mt con vt. Con chó hay con mèo hoc mt chú gà mang v phc v cho mt nhu cu nào đó ca gia đình. đây là phc v cho chính bn thân anh ta.

Có l tt c nhng hành động vũ phu, man r ca nhng người đàn ông "mua v" t VN cũng bt ngun t s tht này. Vy VN đã làm gì để ngăn chn tình trng "mua bán người" đúng ht như thi nô l này?

Tht ra VN và phía Hàn Quc cũng đã có mt s bin pháp ngăn chn. Nhưng trên thc tế thì pháp lut li "vướng lut". Bi mt cp trai gái đến tui được phép thành hôn, khi c hai cùng xác nhn "đồng ý ly nhau" vì... tình cm thì chng ai có quyn cm đoán h. Tt nhiên mun ly chng Hàn Quc hay Ðài Loan thì cp nào cũng phi khai như thế. Pháp lut cũng ch th dài mà ngó, ch làm gì hơn được?

 

 

Giây phút hnh phúc ngn ngi ca Hunh Mai, chưa đầy hai tháng đã vùi sâu trong lòng đất vi 18 chiếc xương sườn b gãy do bàn tay ca người chng.

 

Trên bàn th ch còn li hình nh cô gái tr vùng quê nghèo đã tng rên xiết trong địa ngc nhà chng.

 

Cha và người em út ca Hunh Mai trước mái tranh quê nhà

 

Nhng "trung tâm môi gii hôn nhân lu" đầy ry

Tuy nhiên đó ch là tính pháp lý. Mun ngăn chn có hiu qu thì phi ngăn chn t trước khi h đưa nhau ra làm đơn "đăng ký kết hôn". Mun kết hôn kiu này phi có người môi gii. Tt c nhng cô gái quê này chng h quen biết mt ông Hàn Quc nào bao gi. Ngoi tr nhng người đã tng có cơ hi làm vic vi nhng công ty xí nghip có người Hàn Quc. Con s này rt ít, tôi không đề cp đến. Bi vy phi có nhng trung tâm môi gii, nhng t chc môi gii "lu" đầy ry thành ph, nht là TP. Sài Gòn. Nhng v bt b hàng trăm cô gái quê lên tnh ch được "tuyn" như kiu mua bán heo, vn l t xy ra.

Không th cho rng nhng "trung tâm môi gii lu" y làm vic bí mt quá, cnh sát không th khám phá ra hết. Mt trung tâm như thế được t chc rt tinh vi, nhưng dù tinh vi cách nào thì h cũng phi có thi gian tìm kiếm, nuôi dưỡng nhng cô gái t nhà quê lên thành ph. Vài chc cô phi có nơi chn ăn , mua sm, và mt đội ngũ "mt rô" bo v canh gi. Ngoài ra còn phi đón tiếp, giao thip vi nhng người nước ngoài để chun b tuyn chn và lo th tc kết hôn. Nhng hot động y không th qua mt nhng người hàng xóm và nht là nhng cnh sát khu vc. Nht c nht động ca ca các t dân ph đều được canh chng rt k. Vy thì không th nói cnh sát và chính quyn địa phương không biết. Có chăng chính là s th ơ ca nhng cơ quan này, nếu không mun nói là "có cái gì đó qua li" gia nhng t chc môi gii này vi cơ quan chc năng. Bao nhiêu v khám phá ra ri, chính quyn địa phương và cnh sát khu vc vn yên v. S ngăn chn tr nên kém hiu qu và lâu dn ri tr nên vô hiu. Mi chuyn đâu li vào đấy. Pháp luât cũng được thc thi theo phong trào. Khi nào nó bùng lên thì tích cc hô cho ln, hết phong trào li xp lép.

Nhưng đó ch là mt mt ca vn đề. Quan trng hơn vn là s nghèo đói nhng vùng quê. Bên cnh đó là s tác oai tác quái ca nhng ông k nông thôn, s bt công xã hi còn đầy ry. Người dân không chu ni phi tìm con đường sng cho mình. Vươn ra nhng thành ph công nghip và nhng cô gái mun cu gia đình mình và chính mình thì con đường ngn nht là ly chng nước ngoài.

 

Phi nhanh chóng ly chng bt k là ai

Hãy nhìn thng vào gia đình cô gái va b sát hi Hàn Quc. Xã Ngc Chúc (huyn Ging Ring, Kiên Giang) là mt xã nghèo. p Ngc An nơi gia đình ca Hunh Mai sinh sng là xóm cũng thuc dng cc nghèo, công vic chính làlàm thuê hoc nông nghip. Căn nhà nơi Hunh Mai sinh sng trước khi ra đi bng lá đơn sơ, rách nát. Gia đình có năm người, hai v chng và ba người con, trong đó Hunh Mai là con gái ln. Nhà chng có cc đất chi chim, đến ngôi nhà đang cũng phi nh trên đất m v.

Cái nghèo "mt rp" đã khiến Hunh Mai b hc sm, ri xa gia đình xung tn Bc Liêu làm công nhân thy sn t năm 15 tui. Bn năm sau, Mai chuyn v Bình Dương làm mt xưởng g trước khi tr v quê ly chng Hàn Quc.

Sau nhng cuc "tuyn chn", đám cưới được t chc nhanh chóng. Nhng cô gái tham gia đường dây tuyn chn, ban đầu còn mt chút la chn ông chng tm thi có th chp nhn được. Nhưng ăn nhà người dt mi quá lâu s rt tn kém, công n ngp đầu, nên dn dà ri gp mt anh đui què m st, thm chí b bnh tâm thn hoc mt ông lão lm khm cũng phi gt đầu đồng ý... cho xong chuyn. Ð được đồng nào hay đồng y cho gia đình có chút vn trước khi "theo chàng v dinh". Nhưng cui cùng ri s tin được chng mua cũng b bóc sch.

Như trường hp ca Hunh Mai, tic cưới ch có... hai bàn. Ra v gia đình cô dâu được chú r cho 400 USD, ti ca b "trưởng đoàn" môi gii - là mt ph n có tên Yến - thu li 200 USD. Còn li 200 USD không đủ tr tin thuê xe và ăn ung dc đường.

Vy "trưởng đoàn" tên Yến là ai? Ðường dây này được t chc như thế nào? Mãi đến nay hu như vn "bình an vô s" chng thy ai nhc nhđến "nhân vt trung tâm" này.

Trong khi đó, gia đình Hunh Mai c yên tâm con mình đã đến bến b hnh phúc. Bi khi v đến x chng, Mai liên tc gi đin thoi v thăm gia đình. Khi được người nhà hi, Mai đều nói cuc sng bên này rt hnh phúc, được chng thương yêu, mi ln chng đi làm v mua đồ ăn cho gia đình rt nhiu, để đầy trong t lnh.... Nhưng bà Nguyn Th Ðp, ngoi ca Hunh Mai, khóc không thành li k: "Vì thương gia đình nên nó mi nói như thế. Ch bên đó kh s lm, chng không cho đi ra ngoài, không được hc tiếng Hàn, sut ngày chng nói chuyn được vi ai. Nó đin thoi v cho hàng xóm thì khóc nc n trong đin thoi, nhưng mi người không dám nói thng vi gia đình.".

Thm kch trong lòng người con gái tr x quê này, khó có th hình dung ra hết. Nhưng không phi ch mt Hunh Mai hàng ngày phi chu đựng ni đau nhc này.

 

Còn nhiu na nhng thm cnh như thế

Hàn Quc hin có đường dây nóng đầu tiên và duy nht ca Trung tâm nhân quyn ph n di trú Hàn Quc (thuc B Ph n - Gia đình Hàn Quc) chuyên h tr tư vn 24/24 gi trong sut 365 ngày cho các vn đề bo lc gia đình, cưỡng hiếp, mi dâm... ca các cô gái nước ngoài ly chng Hàn khp nơi trên đất nước Hàn Quc. H thng thn cho biết:

" Chuyn ph n Vit ly chng Hàn b hành h, b đánh chết, sau khi đẻ con thì b chng bt con giu đi, hoc b chng đánh đập ri đưa lên xe ch đi đến ch vng vt ra đường... thì bên này nhiu lm!". Xin tm k hai v gn đây nht:

1- Trường hp đầu tiên là mt cô gái tr quê Cn Thơ, khi sang Hàn Quc thì b người chng ép buc quan h sinh lý trin miên, li giam kín trong nhà không cho tiếp xúc vi thế gii bên ngoài. Chu không ni s bc bi v tinh thn ln th xác, cô gái xé mành ca tìm cách thoát ra ngoài bng đường ca s. Nhưng na chng thì dây đứt, cô gái b rơi t lu cao xung đất t nn. Hơn ba tháng xác cô gái không đưa v được Vit Nam, vì gia đình cô nghèo không đủ tin, trong khi phía chng cô vn t chi đưa ra mt s tin thích đáng để lo hu s.

2- Mt câu chuyn khác là mt cô gái Hà Ni ly mt người đàn ông Hàn Quc đã mt ln ly hôn, có mt đứa con trai riêng. Cô gi đến đường dây nóng khóc lóc nói rng chng cô quý con hơn v, nhiu ln đánh đập cô. Quá phn ut, cô gái đã đóng đinh lên bu ca, chun b mt si dây thòng lng để t t. Người chng phát hin được, đem giu si dây đi, nhưng tình trng đánh đập vn xy ra. Cô mun báo cnh sát cũng không được, vì nhng ln như thế người chng luôn git ly đin thoi không cho cô gi. Khi cô có mang phi vào bnh vin cp cu, bác sĩ chn đoán rng vì b đánh đập nên thai nhi đã b chết trong bng m. Lúc ri bnh vin v nhà thì người chng đóng sp ca, đui cô đi... T c vô thân là ni lo ln nht ca nhng cô gái b nhà chng xua đui.

Ch cn nghe hai chuyn này thôi, người Vit  Nam   đâu cũng thy nghn đắng, căm phn. Chính quyn VN và Hàn Quc và k c nhng nước khác như Ðài  Loan ,  Singapore  s làm gì để ngăn chn tình trng này? Ðã đến lúc không th chp nhn ni đau nhc này na. Trước hết, Vit  Nam  phi là nước đầu tiên có nhng bin pháp c th hơn, quyết lit hơn. Ngay t nhng địa phương và ngay t nhng làng xã nông thôn, nhng phường khóm thành ph.

S vic này có liên quan đến nhng "ông k" địa phương. Nếu còn để nhng k côn đồ, du th du thc, con ông cháu cha lng hành như v sân bay Ðà Nng thì chng bao gi người dân được yên m c.

 

Con vua thì li làm vua

Tôi phi thành tht nói rng s vic va xy ra ti sân bay Ðà Nng không h làm tôi ngc nhiên chút nào. Rt nhiu người dân ban đầu cũng có ý nghĩ đó. Bi con ông cháu cha, b làm bí thư, con làm công an hoc mt chc vđó "thơm như mít" là th chuyn "bình thường không có gì đáng k" đây ri. Và, c nói thng thì đâu cũng có nhng chuyn như thế này. B làm ln, con cái cháu cht, được dt vào làm là chuyn chung ca xã hi. Ch khác cái là VN thì chuyn này nhiu hơn, trng trn hơn mà thôi. Còn có tài có đức hay không, chng phi là vn đề quan trng. Quan trng vn là cái lý lch ba đời nhà anh như thế nào. Thi được gi là "bao cp" cũng vy, bây gi cũng vn vy. Nht là mt ngành như ngành công an thì s tuyn lc càng k càng hơn, tt nhiên h hàng nhà quan bao gi cũng được ưu tiên.

 

Tiên tri ca người dân như thn

Cho nên ngay t khi có thông tin v v mt thanh niên rút kiếm định "phang" my cu bo v sân bay Ðà Nng, tôi ngi quán cà phê đầu đường nhà quê, người dân đã có th phán đoán mt cách rt "lô gích" rng: dân "quy" này ít nht cũng phi là con quan, có thn có thế lm mi dám làm như thế. "Ngu" như my bác tài xế taxi mà thy bóng dáng my anh bo v sân bay còn phi "co vòi", vy mà tay này dám chi "vung xích chó" thì chng phi tay va. Không da vào đâu thì my cu bo v, toàn nhng anh võ ngh đầy mình, cho mt trn ti bi hoa lá ch dn sao".

Qu nhiên li "tiên tri" ca người dân trúng phóc, bi đó là kinh nghim xương máu ca h t bao lâu nay. Anh thanh niên đó tên Ð Hoài Phương Minh là con ca ông Ð Văn Công, bí thư huyn Tân Uyên, tnh Bình Dương.

Thông tin cho biết "Mt v u đả bng kiếm đã xy ra vào hi 13g30 ngày 11-8 ti sân bay quc tế Ðà Nng gia mt thanh niên xưng là cnh sát giao thông Công an tnh Bình Dương vi lc lượng an ninh sân bay Ðà Nng".

 

Văn hóa lch s không có trong con người như thếy

S vic chng có gì là to chuyn nếu anh thanh niên kia vui v đề ngh vi my anh bo v "làm ơn cho đậu chút xíu s đi ngay". Mt li nói ôn hòa nhã nhn, chc chn s xong. Nhưng nn văn hóa lch s không có trong con người anh thanh niên đã tng quen li đối x thô bo vi người dân nên anh vênh váo ln tiếng quát nt nhân viên bo v sân bay. Và còn ra oai chi tc và có thái độ mt sát nhóm an ninh. Không nhng thế anh ta còn m cóp xe, rút kiếm như nhng samurai Nht Bn định làm tht my cu an ninh phi trường. Theo li ca anh Thái Quang Vinh (Ði an ninh trt t, Trung tâm an ninh hàng không) k: "Lúc này, có mt đôi nam n mang hành lý đi ra, anh ta dng xe, m cp b đồ và chi th: "Ti bây ci đồ ra tao đập chết tươi". "Tôi nói, thì c đánh đi, cn gì phi ci đồ".

"Nói chưa dt câu, người này cm thanh kiếm kiu Nht dài 80 cm, sn ti định chém tôi. Nhưng chưa kp vung lên thì anh Phương (nhân viên an ninh, cùng ca trc) đã khng chế anh ta t phía sau. Tôi mt tay cm chuôi, mt tay cm lưỡi, b cong thanh kiếm". Anh Vinh khng định: "Nếu anh em không nhanh tay khng chế, chc chn tôi đã b chém".

Ðiu này đã được mt s nhân chng có mt ti sân bay chng thc. Lúc đó ti sân bay Ðà Nng có 5 chuyến bay ni địa, 1 chuyến bay quc tế vi lượng hành khách ra cng lên ti 800 - 900 người. Quanh đó, có khong 30 người, Tây có ta có, chng kiến toàn b s vic, nhiu người nói: Hành động đó ch có th là "xã hi đen"...

Ngoài ra trong bn kết lun ca Công an qun Hi Châu có ghi li câu Minh da: "Tao đin cho bn mày ngh vic hết". Nhiu phóng viên theo dõi v vic này t đầu luôn nghe được câu này, Minh còn nói thng tên người mà Minh gi đin thoi là v lãnh đạo cao nht ca thành ph Ðà Nng. Cho dù không biết Minh có quen ông ta không?

Hèn chi trong lúc vào lp biên bn, anh ta chng thèm để ý đến ai, ch ngi ung dung gi đin thai di động, chc là gi cho toàn nhng v tai to mt ln nào đó để "cho ngh vic nhng thng dám hn vi con quan". Minh cũng liên tc nhc m các nhân viên an ninh: "Tao không làm vic vi bn bây, tao ch làm vic vi lãnh đạo thành ph".

Và sau cùng anh ta cũng chng thèm ký vào biên bn cho mt cái bàn tay... dùi đục. Dù ch là con quan mt huyn tn x Bình Dương xa lc. Thế mi biết dây mơ r má ca các quan chng cht khp nơi. "Bác bác, chú chú", "anh anh, em em" lon xà ngu. Người dân không chng không r đụng vào thì dù đúng hay sai cũng "m đòn" là cái chc.

 

Thái độ "hiên ngang" ca Ð Hoài Phương Minh khi lp biên bn vn ngi gi đin thai cho "người thân", chng bun để ý đến ai.

 

Lá chn ca nhng thanh kiếm

V này dù có thế, nếu x khéo ra, dù có là "chú bác, anh em" ca gã thanh niên nghênh ngang kia, ch cn dàn xếp để xin li nhân viên an ninh là cũng xong. Thế nhưng dường như theo quan nim ca nhng v quen làm khó người khác thì s xin li là xúc phm đến uy tín ln lao ca nhà quan. V vic li được "x lý" theo mt chiu hướng khác.

Khi v đến công an huyn Hi Châu, chiu 12-8, ông Võ Tương, Thượng tá, Phó Công an qun Hi Châu đã cho các phóng viên báo chí mt điu khá bt ng là thông tin do người đứng đầu Công an qun Hi Châu cung cp li gn như ngược vi biên bn ca Trung tâm An ninh Cm cng hàng không min Trung.

Ông Võ Tương "lý lun" rng cây kiếm đó ch là dao, Minh mua ch biên gii v chơi. Và "Minh m cp xe để sp xếp li đồ đạc, có cây kiếm để sn trong đó. Ch vô tình mà v kiếm rơi ra ch Minh cũng không có ý định gì. Nhân viên an ninh sân bay thy vy lin ôm vào git kiếm và thu gi. Tuy nhiên hu qu cũng chưa có gì và cũng không n ào, ln xn gì lm trong sân bay!"...

Ch cn nghe "li gii thích" này thôi, ai cũng hiu ông công an ln có ý định bênh vc ông công an nh hay không. Lá chn và thanh kiếm đã l m nhn ra ngay t phút đầu. Tuy nhiên vi nhng li ha hn: "Chúng tôi s làm rõ hành vi và x lý nghiêm nếu qu thc có vi phm, cho dù có là chiến sĩ trong ngành cũng s không khoan nhượng. Và chúng tôi làm v vic này hết sc công tâm, không h có mt s can thip nào!".

 

Thanh "st" này, tr con cũng gi là kiếm. Nhưng ông Võ Tương, Thượng tá, Phó Công an qun Hi Châu không gi là kiếm, mà gi là... đồ chơi. Vui tht.

 

Kết qu ca s công tâm là gì?

Thế ri "mt bui chiu" quyết định ca Công an huyn Hi Châu được đưa ra. Gn gàng và... nh nhõm.

Theo kết lun ca Công an Q.Hi Châu, hành vi ca Ð Hoài Phương Minh không cu thành ti "chế to, tàng tr, vn chuyn, s dng, mua bán trái phép vũ khí thô sơ và công c h tr" được qui định ti điu 233 BLHS và ti "chng người thi hành công v" qui định ti điu 257 BLHS. Do vy Công an Q.Hi Châu ra quyết định không khi t v án hình s đối vi vic do Minh gây ra ngày 11-8 ti sân bay Ðà Nng. Công an Q.Hi Châu ch x lý hành chính đối vi hành vi ca Minh v vic mua, vn chuyn vũ khí thô sơ... và hành vi gây ri trt t công cng có mang theo vũ khí thô sơ, đồng thi thu gi và tch thu hai cây kiếm do Minh mua t ca khu Móng Cái vi giá 1,5 triu đồng.

Ð Hoài Phương Minh còn phi np pht 5 triu đồng. "Vic Minh có li nói, thái độ không đúng vi tư cách người công an nhân dân cùng vi nhng vi phm hành chính nói trên, Cơ quan CSÐT Công an Q.Hi Châu thông báo để Công an tnh Bình Dương x lý Minh theo thm quyn".

Thế là cu m Ð Hoài Phương Minh thnh thơi ra lái chiếc xe hơi láng coóng ca mình ra v cùng v con bè bn tênh tênh như chng có gì xy ra.

 

Người dân li sng s

Qu tht quyết định này đã làm người dân ngơ ngác đến sng s. S nghi ngi ca người dân li đúng. Nói thng ra đây là mt v bao che trng trn, thách thc dư lun. Chng có thế mà ngay khi cái quyết định quái đản kia va được công b, lp tc dư lun đã phn n càng như đổ thêm du vào la. Nhìn vào tt c các trang báo, toàn b dư lun ca người dân, 100% không ai có th đồng tình vi quyết định này. Hn là Công an Hi Châu có th d trù trước được phn ng đó. Nhưng h vn làm.

Có hàng trăm câu hi xung quanh v "múa kiếm" này. Tôi không th tường trình hết.

Hơn thế đây không phi là ln đầu tiên Minh hành x như vy. Khong gia năm 2000, Minh và mt trinh sát Phòng cnh sát hình s Công an tnh Bình Dương và vài người bn ti quán karaoke huyn Thun An, Bình Dương. Tiếp viên không phc v theo "yêu cu", Minh rút khu súng nh bng chiếc bt la ri bóp cò. Viên đạn đầu tiên lép, viên th hai làm cháy sém qun ca mt tiếp viên. Hai viên sau ghim vào trn nhà.

Nghe tiếng n, ch quán gi đin thoi cho công an 113 đến lp biên bn. Mt tun sau, Minh hăm da h mun yên thì im lng. Ch quán hong sđã nghe li. V vic được gii quyết theo kiu "gói gn". Viên cnh sát đi cùng Minh b giáng cp.

Minh b k lut, chc li "phê bình, kim đim" cho phi phép. Như vy người dân có quyn nghi ng còn khi v tương t xy ra, nhưng người dân thp c bé ming đành chu.

 

Nhng câu hi ca người dân:

Ngay khi quyết định được công b, tc khc người dân công khai bày t s tc gin ca mình:

"V cnh sát Minh n súng trong quán karaoke, người ta đã không gi súng là súng mà gi là "công c h tr b cướp cò". Cướp cò gì mà ln lượt tng viên mt cho đến 4 viên? Li bo: "Chúng tôi cũng không biết súng này do đơn v trang b hay đâu ra?". Mt câu tr li rt vô trách nhim. Súng đơn v trang b mà mang đi hát karaoke ri... bn, càng sai; súng ly đâu li càng nguy him, ti sao li b qua chi tiết này? Nếu không phi là Minh thì có được b qua không?"

Kiếm không gi là kiếm thì gi là gì. Ch có cái bao được gi là bao kiếm. Súng không gi là súng mà gi là "công c h tr" thì đúng là mun gi sao cũng được. Gi là "ng" cho nó tin vic s sách vì người ta thường nói "súng ng". Ðúng là ming nhà quan có gang có thép.

"Mt chi tiết nc cười khác là khi được hi vì sao xe máy Minh có bin đăng ký "t quý" (9999) và xe hơi bin đăng ký cc đẹp (2727), cũng được cp trên ca viên cnh sát này tr li: "Có th là do Minh may mn!". Ðược cp trên tr li thế thì Minh qu là người may mn nht còn gì?

 

Chiếc xe láng coóng, bng s "đẹp" 2727 ca cu m, cp trên ca cu cho rng do "may mn"! Xe máy ca cu cũng là do may mn nên có s "t quý" 9999.

 

Mách giúp

Nhân mùa L Trung Thu sp ti, xin mách nh cu m may mn kia nên đi mua ngay chng chc hp bánh trung thu dát vàng do Công ty C phn Bánh ko ANCO sn xut va được tung ra th trường. Hp bánh được trang trí bi vàng giá 2.999.999 đồng có tên Ðế Vương. Nhân bánh Ðế Vương được làm t 9 loi dược phm (đông trùng h tho, nhân sâm, bào ngư, vây cá mp, trng cá, yến sào, nm linh chi, vy têtê, hi sâm). Ch có 999 hp bánh Ðế Vương được tung ra th trường. Khách hàng mua sn phm ca công ty s nm trong danh sách khách hàng VIP, được chăm sóc đặc bit hàng năm.

Cu m nên mua ngay ko hết. Mua làm gì chc cu tha thông minh biết cách s dng. Mua và mang đi lung tung làm quà tình cm cho ngày thêm mn nng. Nhà sn xut làm ra nhng th bánh "đế vương" đó để bán cho nhng gia đình sng "đế vương" như cu ch nhng gia đình như người con gái xu s Hunh Mai thì ch có ngi mà ung nước mt thưởng trăng thôi.

 

Vy cu nên mua... hết s bánh "đế vương" này, giá 2.999.999 đồng và ch có 999 chiếc, chc s mang li phú quý cho gia đình cu nhiu hơn na.

 

X lý kín k

Tr li vi v "x lý" ca Công an qun Hi Châu. Trên nguyên tc, quyết định không khi t v án hình s ca Công an qun Hi Châu s được Vin trưởng Vin kim sát qun xem xét. Nếu đúng pháp lut, Vin trưởng s có văn bn đồng ý. Trường hp ngược li, Vin trưởng Vin kim sát qun s ra quyết định hy, tr h sơ và yêu cu Cơ quan Cnh sát điu tra Công an qun Hi Châu điu tra li v vic.

Tuy nhiên, ông Trn Viết Liên (Phó phòng Tng hp, hin đảm nhn nhim v phát ngôn viên ca Công an Ðà Nng) cho biết, trước khi Công an qun Hi Châu đưa ra kết lun đã có cuc hp bàn đi đến thng nht gia các ngành công an, kim sát và tòa án ca qun. Do vy, cơ quan điu tra cp trên không can thip na. Ông nói: "Có vn đề gì thì mi xem xét, còn không có gì thì xem xét làm gì!"

Qua li phát biu đó, có th thy Vin kim sát qun Hi Châu cũng đã "thng nht" trước khi kết lun ca Công an qun Hi Châu được đưa ra. Nói khác đi, mi ng đường để v vic ca Ð Hoài Phương Minh được xem xét tr li cho đúng vi bn cht ca nó hu như đã b bt kín.

Cui cùng li trông đợi áp lc ca dư lun như nhng v ăn đất Ð Sơn và Gò Vp để hy vng Vin kim sát Hi Châu có th ra mt quyết định khác hoc ch còn có Tng cc Cnh sát can thip như li ha na mà thôi.

Chúng li ch xem v này đi đến đâu. Con ông cháu cha được bao che đến mc nào?

Tóm li trong tun va qua, mt thm kch ca cô con gái nhà nghèo b bán sang quê người và mt "hài kch" ca cu m con quan sân bay Ðà Nng đã cho chúng ta thy được nhng hình nh cc k trái ngược ca xã hi hin ti.

Tôi không có tham vng tường trình hết được nhng mnh đời này, cn đến s tưởng tượng sâu sc ca bn đọc.

 

=END=

 

7- Văn Hc Ngh Thut

 

- Tìm Xưa Châu Th

 

Phan Thái Yên

 

Cô liêu đàn xưa ngân trên sông...

Người đàn ông dng li bên b nước, vy tay cười nhìn bóng dáng bé bng ca đứa cháu ni, tay b ng chiếc cn câu, e dè ngi bên b đang chèo chiếc xung độc mc đi tìm ch câu cá. Ðã nhiu năm vào mi mùa hè, cha con ông vn thường tìm lên vùng biên h này mt đôi tun như nơi nghĩ mát hàng năm. Năm nay là ln đầu tiên đứa cháu ni va lên sáu ca ông được "go fishing up North". Ông vui hơn vì có thêm đứa cháu nh chuyn trò và hình như mi năm ông càng xao xuyến hơn vi nhng bui chiu trên biên h. Trong ráng chiu đỏ i rười rượi cơn gió bát ngát đi v, mt tri im lìm khut bóng lng l mà bn chn như vết tàn phai ca ý nghĩ lao lung v mt khung tri mng cũ, mang mang châu th vang vng triu dâng.

Chiếc xung đã chèo xa khut tm nhìn mà đâu đó còn vng li tiếng cười lãng đãng bay trong chiu bát ngát vương trên mt h bp bnh hoa súng như nhng n đèn ch thp hoàng hôn. Hoa súng vàng đim xuyết lên tng tng thm xanh lc bình t ti ni trôi vào ngút đui mt nhìn. Màu lam tím ca hoa bèo níu sa xung mây chiu ri lan xa vào vô tưởng chân tri gi đây như tràn ngp tiếng reo cười, âm vng thanh xuân. Phi chăng là tiếng cười tr thơ ca đứa cháu va câu được con cá đầu tiên trong đời hay chính tiếng mình bui thanh xuân trên quê hương mt thu ln lên...

Giòng nước bc giòng sông trôi theo dõ

Cui chân tri hình bóng mt chân mâ

Ði xiêu đổ ngun xưa anh tr lạị

Gia hư vô em gi nhé chng này...

(Bùi Giáng)

Tìm xưa châu th. Xn xang lòng ông hình nh con tàu chp chùng đêm Cu Long văng vng điu bun phương Nam tri trang li kinh sm ging ru m hn người. Nhm mt li, tri hn ra, để thy mình nm trên khoang đò dõi mt v ph bến huyn hoc ánh đèn. Trên dòng Tin Giang, tàu chy qua Bc M Tho, thành ph na đêm v sáng đẹp l lùng. Hay theo chuyến tàu sm khi hành t Kinh Ông Chưởng để v Long Xuyên cho kp phiên ch. Thuyn đò san sát trên bến sông. Hãy vào mt quán ch kêu ly xây chng, lòng sng khoái mi điếu thuc đầu ngày.Hay dn đoàn tàu t Phong Phú v, hung hãn phóng nhanh cho kp bui nhu. Thành ph Cn Thơ va lên đèn, bến Ninh Kiu quyến rũ như cô gái Nha Mân ngi hong mái tóc dài thoang thong hương chanh.

Dòng kinh chy sâu vào trong bao la ca tri đất hình như đã mang đủ chiu dài cho gió thênh thang. Tàu chy hết ngày vào ti đêm. Chy hết chiu dài ca dòng kinh để thy mình nh nhoi gia tri khuya mênh mông. B li sau lưng bến đò An Long, ht hiu ngn đèn vàng, bun như lòng cô ch quán đã tàn xuân. Con tàu vn chạỵ Gia vàm sông rng, tiếng máy trm đều ngái ng. Tàu ghé qua Vàm Láng, quán na khuya thao thc ánh đèn ri xung mt sông lao xao. Xa xa ngn tháp cao nhà th trên Cù Lao Giêng chênh vênh mơ h trong ánh trăng. Tàu chy sâu hút vào na đêm v sáng. Con l gii nghiêm im vng tri dài qua Cái Du nm say ng dưới ánh đèn đường vàng vt. M o trong ánh sáng đầu ngày, chuyến tàu ch sm t Tân Châu v Châu Ðc xao xác tiếng người...

T bến bc Cao Lãnh lên tàu theo con nước xuôi v Ch Mi, chưa hết phin hà vì s cht chi nóng nc ca hơn na ngày xe đo, lòng cht mát rượi như va được ung miếng nước mưa gia bui trưa hè. Cái cù lao nh nhoi mà ân cn như c đảo gia sa mc. Rng cây xanh bao kín cù lao ch cha khong trng va đủ cho con kinh nh theo vào. Dòng nước trong và êm tưởng chng như ch nhng git nước hin mi được phép quây qun. Ngay khong trng đó là cánh ca vô hình, ranh gii gia cung n và yên bình. Bên trong, khung cnh m ra đẹp như mt vùng chiêm bao. Hàng cây hai bên con đường nước châu đầu trò chuyn, cành lá đan vào nhau làm nhng miếng nng phi len li mãi mi sa xung được mt nước mát. Tàu trôi dưới vòm câ Tâm hn nh nhàng tưởng như đang chm bước trong mt giáo đường thênh thang. Nhng ngôi nhà nn đắp cao mái ngói đài các n hin sau nhng lùm điên đin lm tm hoa vàng. Ni lin mi nhà vi con kinh là mương nước rng, xung ln có th chèo vào tn đến đầu hiên nhà.

Cao Lãnh. Ch nghĩa người xưa gi sao nghe đắng ca Ước mơ ln lao ca ông Tng Ðc, lãnh mnh Chúa phái vào sâu trong đất Nam Ky gia vùng nước thp mênh mông tràm đước để m mang b cõi, đã th hin qua nhng địa danh đẹp như M An, M Phước, Phước Xuyên... Có l gia cnh tri nước mênh mông nh người còn li đất Thn Kinh, ông quan tr trong giây phút lãng mng đã ly tên v Vĩnh Tế để gi mt dòng kinh mi. Và l chưa, có mt bui chiu gió Tnh Biên rp vàng trí nh, rượu ung ngà ngà say, đứng bên dòng Vĩnh Tế dõi mt v phương xa nh thương ngày cui bin. Dòng nước cưu mang ni lòng Tht Sơn, Hng Ng chy qua vùng đất Giang Thành qua mit Hà Tiên ri đổ vào bin rng. Ðng đó bên b kinh nh sao nghe lòng mình xôn xao tiếng sóng.

Ngược hướng Tnh Biên, bóng mây không che được dáng núi Tht Sơn, kiêu bc quàng vai dãi la su châu th. Giòng nước lung lay soi bóng người, bóng thi gian ln khut không trôi. Ông quan tr lãnh mnh Vua đi m nước, t hơn trăm năm trước t giã đất Thn Kinh tìm đến min ba-sông-by-núi xa vi đất khách. Người đã đến t mt cui bin Ðông xa hay phi ln li qua đôi ln sông mênh mông sau trước? Ðnh núi nào người xưa đã đứng vng mt tin đồ ri mường tượng ti giòng kinh ni bin? Giòng sông đào như di rut mm trang trãi tm lòng quân t vua tôi, man mác nghĩa phu th Thoi Hà, giòng sông đào vua ban cho tên gi, đầm đìa ni lòng Vĩnh Tế, đã cưu mang tng git phù sa nng lòng châu th đến tn b nước Hà Tiên.

Con người trên nhng dòng sông. Truyn kiếp. Núi bin chia lìa t thu khói sóng hng hoang mơ h thanh s. Nhng dòng sông chng h gp nhau, ln đận gian nan như đường ch tay in hn s phn. Nhng dòng sông ct chia nhiu nhánh cho nước ngun bơ vơ bin ln. Nhng dòng sông c gng gii thông li nguyn kht khe bui đầu dng nước. Dòng sông chy ngang chia ct lòng người, đầm đìa git m hôi t đá si nghìn xưa. Con người ni trôi theo định mnh u hoài ca dòng sông muôn đời gng công ni lin bin núi. Người xưa. Cơ đồ. Mnh nước. Mt thu biên cương. Trăm năm sau, cõi giang biên âu su mui mt, bơ ph cơn gió tai ương. Ta đã đôi ln t bin đến, lòng lú lp phin hà ri say khướt biếng lười đâu đó cui giòng để bây gi, hn nng vàm sông bến nước, đứng bên giòng kinh biên gii, tn ngn v mt na ngày sông. Và c mt đời mình. Phi chăng ch để tròn mt bước chân vô ích mà lòng thì vn qun nng ưu tư gic mng không thành?

Ðôi khi mun quay v, ngi yên dưới hiên nhà...

(TCS)

Người đàn ông tr v lu nhóm la pha cho mình ly trà nóng. Bui chiu biên h êm như ru. By vt tri nô đùa trên mt h làm đong đưa nhng cánh hoa súng như tng miếng nng nh lung linh ri soi cánh theo nhau bay v phía ráng chiu lướt thướt nhng si mây hng. Nơi nào là quê-nhà cho mt kiếp thiên di khi vùng nước s đóng thành băng khi mùa đông ti? Ông đã ni trôi đắm chìm trên giòng sông đời mình. Làm thân tàu trôi xa khi vnh bin êm đềm, lênh đênh trên khp cùng sông bin quê hương, để ri sng cuc lưu cư sut kiếp đời còn li mà lòng thì mãi nh v giòng sông nh quê nhà.

Ba mươi hai năm. Giòng nước sông Thu Bn mt cui tháng Ba đã đẩy đời người trôi tut khơi xa, vào cuc truân chuyên. Xa ri đêm trăng Thun Tình m m cát vàng Xuyên Th. Vùng đầm sông ni bin, trn nước ngun Ô Lâu-Thu Bn-Ðế Võng vi nước bin Ðông là du mc oan khiên mn xát hn lưu x. Nhìn by lc bình git trôi trên mt h bát ngát, lòng cht bn chn câu hát cũ, quay v, yên n, hiên nhà. Tiếng vt gi by lãng đãng gn xa, âm vng mơ h mt bến b để dng đôi cánh mi. Tiếng reo cười ca đứa cháu ni rõ dn theo bóng dáng chiếc xung đang lách qua tng mng lc bình chèo v phía lu nơi bếp la đang bp bùng. Quê nhà. Ra đi. Tr v. Cu Long.  Mississippi . Ông cười vi cháu ni khi đở xâu cá trên tay đứa bé. Bếp la đầu sông Mississippi s nu chín con cá đầu tiên cháu ông câu được. Ông vui lòng nh thm.

 

=END=

 

**********************************

 
 
 
 
 
Home Page
 
 
 
Tài Liệu
 
Tài liệu
Tài liệu Lưu trữ
Tin tức Lưu trữ
Nguyễn Quang Duy